Біртанов медициналық мекемелердің қызметін автоматтандыру және оларды басқару үшін ақпараттық жүйені әзірлеу кезінде лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдаланды деп айыптайды. Платформа азаматтарды медициналық мекемелерге тіркеу, дәрігерді үйге шақыру, дәрігердің қабылдауына жазылу, сондай-ақ халыққа медициналық куәліктер беру қызметтерін автоматтандыруды қамтамасыз етуі керек болатын.

Айыптаудың мәліметінше, 2015 жылдың желтоқсанында денсаулық сақтау министрлігі хорватиялық Ericsson Nikola Tesla фирмасымен платформаны бір жылға жеткізу үшін құны 17,8 миллион доллар болатын келісімшарт жасаған. Платформаны әзірлеу республикалық бюджет және дүниежүзілік банктің қарыз қаражаты есебінен жоспарланған болатын.

Алайда, платформа құрылмаған. 2016 жылдың қазан айында және 2017 жылдың маусымында денсаулық сақтау министрлігі жеткізушімен келісімшарт мерзімін екі рет ұзартты.

"Жеткізушінің 2017 жылғы 1 қарашаға дейін платформа бойынша жұмыстарды аяқтаудың мүмкін еместігі туралы ақпаратты вице-министр Алексей Цой платформа жеткізушісінен келісімшарт сомасының 10 пайызы немесе 2 226 571 доллар мөлшерінде айыппұл санкцияларын өндіріп алу ұсынысымен жазбаша түрде жеткізді.

Министр Біртанов бюджет қаражатын игермегені үшін ел басшылығы алдындағы тікелей жауапкершілігінен қорқып, 2017 жылғы қарашада вице-министр Цойға орындалған жұмыстардың актілеріне қол қоюға және платформаны толық көлемде қабылдауға нұсқау берді", - деді прокурор сотта.

Цой, айыптау бойынша, министрдің жарлығын орындаудан және аяқталмаған платформаны қабылдаудан бас тартты. Нәтижесінде бөлінген 2,9 миллиард теңге игерілмей қалып, мемлекеттік бюджетке қайтарылды. 2017 жылғы 1 қарашада платформаны жеткізу жөніндегі келісімшарттың және дүниежүзілік банкпен келісімнің мерзімі өтіп кетті, ал келісімшартты ұзарту мүмкіндігі болмай шықты.

Экс-министр Елжан Біртанов ісін қарап жатқан судьяға қарсылық білдірді
Елжан Біртановтың ісі: Асқар Мамин сотқа шақырылды

Үкімет платформаны 2018 жылдың желтоқсанында іске қосу туралы шешім қабылдады.

"Платформаны аяқтауға көрсетілген мерзімде Біртанов республикалық бюджет қаражатынан қосымша 6,8 миллион доллар немесе 2,9 миллиард теңге бөлуге өтінім жіберуге шешім қабылдаған.

2018 жылғы 6 маусымда өзінің заңсыз нұсқауларын мүлтіксіз орындау үшін Біртанов бұрын бірге жұмыс істеген танысы Әбішевті цифрландыру мәселелері бойынша денсаулық сақтау вице-министрі лауазымына тағайындауды қамтамасыз етеді. Вице-министр Әбішевтің міндетіне денсаулық сақтау жүйесін жаңғырту және оны цифрландыру жөніндегі жобаларды іске асыру кірді", - деп атап өтті прокурор.

Айыптаушылардың айтуынша, Біртанов өзінің лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдаланып, 2018 жылғы 5 қазанда өзінің № 569 бұйрығымен аяқталмаған платформаны пилоттық пайдалануға енгізген.

"Пилоттық пайдалануды жүргізу Нұр-сұлтан, Батыс Қазақстан және Шығыс Қазақстан облыстарының 17 емдеу мекемесінде көзделді. Алайда, іс жүзінде аталған медициналық ұйымдарда платформаны пилоттық пайдалану жүргізілген жоқ, өйткені ол бойынша жұмыстар аяқталған жоқ.

2018 жылғы 11 желтоқсанда Әбішев министр Біртановтың заңсыз нұсқауларын орындай отырып, платформаны пилоттық пайдалануды сәтті аяқтау туралы сертификат берді. Сонымен бірге, платформа бойынша барлық жұмыстар орындалмады және жеткізуші оның толық жұмысын қамтамасыз етпеді", - деді прокурор.

Ол 2018 жылғы 12 қарашада Біртанов болжалды орындалған жұмыстарды қабылдау және келісімшарт бойынша тиісті актілерге қол қою жөніндегі комиссия құру туралы бұйрыққа қол қойғанын, содан кейін 2018 жылғы 27 қарашада жазбаша бұйрық шығарғанын, онда комиссияға 2018 жылғы 5 желтоқсанға дейін платформаны қабылдауды қамтамасыз етуді міндеттегенін атап өтті.

"Денсаулық сақтау министрлігі мен ведомстволық бағынысты ұйымдардың қызметкерлері болып табылатын қабылдау комиссиясының мүшелері платформаның жұмысқа қабілетсіздігін біле отырып, министр Біртанов пен Әбішевке бағынышты бола отырып, соңғысының қысымымен қабылдау комиссиясы отырысының 2018 жылғы 11 желтоқсандағы хаттамасына платформаның қабылдауға және одан әрі пайдалануға дайындығы туралы жалған мәліметтерге қол қойды. Бұл ретте платформаны қабылдау сынақтары іс жүзінде жүргізілмеген", - деді прокурор.

Дәлел ретінде прокурорлар 2018 жылғы 10 желтоқсандағы Әбішев пен "Эриксон" арасында платформаны аяқтау мерзімін 2019 жылғы 5 қарашаға дейін ұзартуға жасалған қосымша келісім көрсетілді.

"Біртанов пен Әбішев қосымша келісім олардың заңсыз әрекеттерінің дәлелі екенін, 2018 жылы ақшаның игерілуіне кедергі келтіретінін білді, сондықтан олар мемлекеттік бағдарламаны іске асырудан бас тартқаны және бөлінген қаражаттың игерілмегені үшін жауапқа тартылмау үшін оның іске қосылғандығы туралы жалған ақпарат берген", - деп хабарлады прокурор.

Оның айтуынша, денсаулық сақтау министрлігі мен цифрландыру және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі платформаны 2022 жылдың 31 тамызында ғана пайдалануға беруді жоспарлап отыр.

Нәтижесінде айыптау Біртанов пен Әбішевтің әрекеттері мемлекетке платформа бойынша іс жүзінде орындалмаған жұмыстарға ақы төлеу түрінде аса ірі мөлшерде 4,1 миллион доллар шығын келтіргенін мәлімдейді, бұл Ұлттық Банктің 2018 жылғы 12 желтоқсандағы бағамы бойынша 1,5 миллиард теңгені құрады.

Жеке айыптау блогы Елжан Біртановтың 2020 жылы пандемия басталған кезде санавиацияны қолдануына қатысты жалғасты.

Талқылау