БАҚ: Қазақстан банктерге көмек ретінде 1 миллиард доллардан астам қаражат жұмсамақшы

Reuters агенттігіне үкімет жоспарларымен таныс екі ақпарат көзі хабарлағандай, активтер сапасына шолу (AQR) олардың қосымша капиталды қажет ететіндігін анықтағаннан кейін, Қазақстан кем дегенде төрт жергілікті банкке 1 миллиард доллардан астам қаражат ұсынуға ниетті.

Соңғы үш жылда мұнайға бай Орталық Азия елінің билігі 13 миллиард доллардан астам қаржы жұмсаған, бірақ жылжымайтын мүлік бағасы құлдырап, теңге девальвациядан кейін пайда болған көптеген жаман несиелерден зардап шегетін банк жүйесін жетілдіре алмады.

Жаңа құтқарулар үкіметтен қосымша қарыз алуды талап етуі мүмкін немесе егер оларды қайтадан орталық банк қаржыландырса, теңгеге қысым көрсетуі мүмкін.

Осы жылдың тамыз айында іске қосылған AQR елдің 14 ірі банктеріне әсер етті - Халық банкі, Сбербанк, Каспи, Forte, BCC, ATF, Еуразия, Jysan Bank, Bank RBK, Alfa Bank, Altyn Bank, Nurbank, Home Credit және ВТБ. Бағалаудың ашықтығы мен объективтілігін қамтамасыз ету үшін Ұлттық Банк Оливер Вайманға халықаралық кеңесші - консалтингтік компания жалдады.

Тексеру желтоқсан айының аяғында аяқталуы керек. Бірақ бұл процесті жақсы білетін үш банкир алдын-ала мәліметтерге сәйкес, кем дегенде төрт банктің үмітсіз қарыздарды есептен шығару үшін қосымша капиталды қажет ететінін айтты.

Үш дерек көзі де билік төрт банкке қаржылық қолдау көрсетуге дайын екенін айтты, бірақ мұндай көмектің шарттары әлі келісілген жоқ.

Дереккөздер нақты банктерді атаудан бас тартты, өйткені мүмкін болатын қолдаудың мөлшері мен шарттары анықталмады.

Ұлттық банктің басшысы Ерболат Досаев дүйсенбіде тілшілерге AQR-мен жұмыс кесте бойынша жалғасып жатқанын және Ұлттық банк желтоқсанның соңына дейін кейбір мәліметтерді жарияламақ ниетте деді.

«Келесі - бұл ең маңызды бөлік, өйткені біз AQR ұсыныстарын орындауға кіріспекпіз, бұл жұмыс қаңтар-ақпанда жүзеге асырылады. Ақпан айында әр қаржы институтымен жеке жоспарларға қол қойылады, оны біз алдағы екі, үш жылда жасаймыз», - деді Орталық банк басшысы.

Қазан айында Досаев Орталық банк келесі жылы бүкіл банк жүйесіне бағытталған көмек бағдарламасын іске қосуды жоспарлап отырғанын айтты. Reuters-тің бір дереккөзі жаңа көмек пакеті 1 триллион теңгеге дейін (2,6 миллиард доллар) тұрады деп мәлімдеді, ал басқа бір ақпарат көзі алдыңғы көмек бағдарламасынан 410 миллиард теңгені ($ 1, 1 миллиард) және төрт банктен тұруы мүмкін.

Moody's бағалауы бойынша Қазақстанның банк жүйесінде резервтердің жетіспеушілігі 400-ден 600 млрд. теңгеге дейін.

Келесі жылы Қазақстандағы мемлекеттік шығындардың жалпы көлемі 12,9 трлн теңге (33,4 млрд доллар) деңгейінде белгіленді.