Гастрит дегеніміз не және оны қалай емдейді?
Асқазан-ішек жолдары ауруларының 80% -ы гастриттің қандай да бір түрі. Дәрігерлер гастрит емдеуді кешіктірмеуге кеңес береді, гастрит асқазан қатерлі ісігінің алғашқы қадамы болуы мүмкін.
Фото: @pixabay.com
Гастрит - бұл асқазан қабығының қабынуы. Қабыну процесі бірнеше жылға созылуы мүмкін, бұл атрофияға, шырышты қабаттың жұқаруына, ондағы жараның пайда болуына әкеледі. Көптеген жылдар бойы гастриттің себебі асқазанның қышқылдығының жоғарылауы, дұрыс тамақтанбау, дәрі-дәрмектердің белгілі бір тізімі, аутоиммунды аурулар және т.с.с. болып саналды. Әрине, бұл факторлар гастрит ықтималдығын арттырады.
Алайда, өткен ғасырдың 90-жылдары гастриттің бактериялық табиғаты дәлелденіп, сипатталды. Гастриттің негізгі себебі - бұл Helicobacter pylori бактериясы, ол агрессивті асқазан ортасында өмір сүре алатындығымен ерекшеленеді. Бұл бактерия өңештің, асқазанның, он екі елі ішектің төменгі бөлігінде орналасады және шырышты қабық ішінде қозғалады, оған асқазан сөлінің негізі - тұз қышқылы енетін микроарналар түзеді.
Дәстүрлі түрде гастритті жіктеу кезінде ол мынадай болып бөлінеді:
- жедел гастрит;
- созылмалы гастрит.
Жедел гастрит - организмнің тітіркендіргіш фактордың әсеріне өткір реакциясы. Басқаша айтқанда, ол «дұрыс емес» тамақтанып немесе химиялық, дәрі-дәрмек, созылмалы гастрит немесе басқа асқазан проблемалары аясында агрессивті тамақты шамадан тыс пайдаланғанда көрініс береді.
Созылмалы гастрит - бұл баяу, анық емес симптоматикасымен дамиды, дегенмен, жедел гастрит сияқты қауіпті ауру.
Созылмалы гастрит келесі себептерге байланысты болуы мүмкін:
- аутоиммундық процестер;
- хеликобактериямен болған бактериялық инфекция;
- физиологиялық ауытқулар, мысалы - асқазанға өт тастау, асқазан сөліндегі қышқылдың жоғарылауы және т.б.
Гастриттің негізгі белгілеріне мыналар жатады:
- Тәбеттің төмендеуі немесе жоғалуы.
- Іштің кенеттен ауыруы және тамақ ішу кезінде іштің тоқ болуы.
- Қыжылдау, құсу немесе күйдіру.
- Ауыз қуысынан жағымсыз иіс, нәжістің түсі өзгереді, іші ісінеді.
- Бас ауруы, жүрек соғысы, жоғары сілекей.
Созылмалы гастриттің белгілерін анықтау қиынырақ болады (тілдегі дақ, іш қату, тез шаршағыштық, іштің кебуі, диарея, тамақ ішу кезіндегі құжыл).
Диагностиканы гастроэнтеролог тексеруден және зерттеулерден кейін қояды, оған мыналар кіреді:
- хеликобактерияға арналған анализдер;
- гастроскопия;
- асқазанды рентгенологиялық зерттеу.
Егер гастрит созылмалы болса, асқазанның бөлінуін зерттеу және асқазанның шырышты қабығының биопсиясы да жасалады.
Гастритпен емдеу мыналарды қамтиды:
- диета: аурудың алғашқы 1-2 күнінде тағамнан мүлдем бас тартқан дұрыс, тек ішуге рұқсат етіледі, содан кейін диеталық тағамдар қолданылады (жылы, майсыз, ашытылмаған, пюре тәрізді тағамдар);
- асқазанның қабырғаларын қаптайтын және қышқылдықты төмендететін дәрілер;
- хеликобактерияны жоюға арналған антибиотиктер.
Емдеу көбінесе үйде жасалады және 2-3 аптаға созылады.
Емдеудің тиімділігін бақылау үшін гастроскопияны және Хеликобактерияны тексеруді қайталау қажет.
Созылмалы гастритпен ауыратын науқастар диспансерлік бақылауда болуы керек және жылына кем дегенде екі рет дәрігерге қаралу керек.