Ол депутаттық сауалында Қазақстанда қант диабетімен сырқаттанушылықтың жалпы ауыртпалығы, оның ішінде еңбекке қабілеттілікті жоғалту, жәрдемақы сияқты тікелей медициналық және жанама ауыртпалықтар шығыны жыл сайын кемінде 436,4 млрд теңге болатынын және уақыт өткен сайын бұл көрсеткіш өсіп келе жатқанын атап өтті.

"Қазақстанда қант диабетімен ауыратындар санының жыл сайын тұрақты өсуі байқалады (2000 жылы қант диабетімен ауыратындар – 10 742 адам, 2024 – 496 210 адам, 45 есе өскен, 2030 жылға қарай болжамды саны 800 мыңнан асады). Айта кету керек, мұндай көрсеткіш ұлттық деңгейде аурумен күресу стратегиясы мүлдем жоқ үшінші әлем елдеріне тән", – делінген сауалда.

Депутат бұған негізгі себептердің бірі (генетикалық факторлар мен күйзелістен басқа) халықтың рационындағы тағамдар мен сусындар құрамындағы қант мөлшерінің көптігі екенін айтты.

"Әсіресе балалар мен жасөспірімдерде күнделікті қантты көбірек тұтынуға тәуелділік қалыптасады, сәйкесінше семіздік пен қант диабетінің ерте жастан пайда болуы жиілейді", – деп қосты ол.

Ирина Смирнова сондай-ақ ересек тұрғындардың 6%-ы дерлік (соның ішінде предиабет және диагноз қойылмаған жағдайлар) 2 типті қант диабетімен ауыратынын хабарлады. Бұл мемлекетке үлкен қаржылық салмақ түсіреді. Қазақстанда күн сайын қант диабетімен ауыратын 100-ден астам жаңа науқас тіркеледі.

"Көктемгі экологиялық апаттың салдарынан денсаулық сақтау министрлігі қант диабетін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету шығындарын позициялар мен көлемдерді қысқарту арқылы күрт азайтуға шақырады. Мұндай әрекеттер сыбайлас жемқорлық, әлеуметтік және имидждік тәуекелдерді тудырады. Әсіресе қант диабетімен күресудің ұлттық бағдарламасының жоқтығын ескере отырып, Қазақстанда құрамында қант бар сусындарға салық енгізу бойынша пікірталастар 2021 жылдан бастап жүргізіліп келеді. Бұл салық енгізілген жағдайда отандық мамандар жоғары калориялы сусындарды тұтынуды азайтуға және сол арқылы елдегі, әсіресе балалар мен жасөспірімдер арасында семіздік жағдайларының санын азайтуға болар еді", – деп атап өтті Ирина Смирнова.

Депутат мұндай салық 65-тен астам елде енгізілгеніне қарамастан, Қазақстанда бұл тақырыптың кеңінен талқылануына сенімді ақпарат тапшылығы және мифтердің кеңінен таралуы кедергі келтіріп отырғанын айтты.

Бұған дейін бүгінгі мәжіліс отырысында "Respublica" партиясы атынан Айтуар Қошмамбетов елдегі стационарлық емес сауданы реттеуге байланысты депутаттық сауал жолдағанын хабарлаған едік.

Талқылау