“Қазақмыс” сирек кездесетін металдарды елден заңсыз шығарған болуы мүмкін – депутат
"Ақ жол" демократиялық партиясының төрағасы Азат Перуашев"Қазақмыс" корпорациясының елден сирек кездесетін және бағалы металдарды бақылаусыз шығарып, заңсыз пайда табуы мүмкін деген ақпаратқа қатысты тергеу жүргізуді сұрады. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Коллаж: Stan.kz
Азат Перуашев сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет басшысы Асхат Жұмағали мен индустрия және құрылыс министрі Ерсайын Нөгербековке жолданған депутаттық сауалды оқып берді.
Азат Перуашевтың айтуынша, Қазақстан сирек кездесетін металдарға бай – оларға лантан, церий, иттрий және басқалары жатады. Бұл металдар жоғары технологиялық өнеркәсіпте үлкен маңызға ие. Көптеген сарапшылар оларды "жаңа мұнай" деп атап, әлемде бұл ресурстар үшін күрес күшейіп жатқанын алға тартады.
"Әлемде сирек металдарға деген сұраныс жыл сайын өсіп келеді, сарапшылардың болжамынша, алдағы жылдары кейбір металдарға сұраныс 40 есеге дейін артуы мүмкін. 2030 жылға қарай бұл нарықтың жылдық көлемі 10 миллиард АҚШ долларынан асады деп күтілуде", – деді Перуашев.
Депутаттың сөзінше, үкімет пен президент сирек кездесетін металдардың ел экономикасы үшін маңызын жоғары бағалайды. Алайда бұқаралық ақпарат құралдарында өндіруші компаниялардың бұл металдарға немқұрайлы қарайтыны туралы мәліметтер жариялана бастаған.
"Мысалы, әлеуметтік желілерде "Қазақмыс" корпорациясының бұрынғы зертханашысы Бақыт Әділова бұл компания кен мен мыс концентратын химиялық талдау жүргізбестен экспорттайтынын, оның құрамындағы бағалы және сирек металдарды жасыратынын мәлімдеді", – деді Перуашев.
Халық "Қазақмысты" мемлекет меншігіне қайтару мәселесін көтеруі керек – депутат
Әділованың пікірінше, компания осылайша экспортталатын ресурстардың құнын жасанды түрде төмендетіп, ұлттық экономикаға залал келтіріп, "олигархтардың" мүддесіне жұмыс істеуде.
Депутат геология саласының тағы бір маманы Бақыт Мұратовтың сөзін мысалға келтірді. Оның айтуынша, ірі тау-кен компаниялары ондаған жылдар бойы кен құрамын зертханалық талдаусыз сыртқа шығарып, бағалы және сирек кездесетін металдарды шетелде өңдеуге жіберіп отыр.
"Нәтижесінде Қазақстан бұл ресурстардың бақылаусыз шығарылуынан қандай шығынға ұшырағанын бағалау мүмкін болмай отыр, ал олардың құны жыл санап өсуде. Конституцияның жаңа редакциясына сәйкес, жер және жер қойнауы Қазақстан халқына тиесілі деп белгіленгендіктен, мұндай жағдай қоғамда сұрақтар тудырады", – деді Перуашев.
"Ақ жол" партиясы Қазақстаннан экспортталатын кендер мен концентраттар зертханалық талдаудан өтпейтіні туралы ақпараттың шынайылығын тексеруді талап етуде.
Еске салсақ, мемлекет Кеңгір су қоймасын "Қазақмыстан" қайтарып алған еді.