Прокурор журналистердің ақпарат министрлігіне жазған шағымын қанағаттандырусыз қалдыруды сұрады
Астананың азаматтық істер жөніндегі ауданаралық сотында тоғыз журналистің мәдениет және ақпарат министрлігіне қарсы ұжымдық талап арызы бойынша сот талқылауы аяқталды. Сот талқылауы аяқталғаннан кейін прокурор журналистердің министрлікке қарсы талап арызын қанағаттандырудан бас тартуды сұрады. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі Іnformburo.kz порталына сілтеме жасап хабарлайды.
Фото: okrabota.de
Журналистер 20 тамыздан бастап күшіне енген жаңа аккредитация ережелеріне қарсылық білдіріп жатыр. Енді журналистер тек аккредитация алған басылымдарда ғана материал жариялауға міндетті. Талапкерлердің адвокаты Сергей Уткин өз клиенттерінің ұстанымын бұрынғы айтылған дәлелдер растайтынын мәлімдеді. Ол мәдениет министрлігінің өкілдері ақпаратты бейресми БАҚ-та таратуға рұқсат беретінін мойындағанын, бірақ бұл жаңа ережелерге бағынбайтынын атап өтті.
Адвокаттың айтуынша, жаңа ереже конституцияны бұзады, себебі құқықтар мен бостандықтарды тек заңмен шектеуге болады.
"Ал бұл заңнан төмен акт қана. Сонымен қатар аккредитация – бұл құқық, міндет емес", – деді адвокат.
Сондықтан аккредитацияның болмауы ақпаратты тарату мүмкіндігіне әсер етпеуі керек екенін алға тартты. Уткиннің айтуынша, қазіргі заманда ақпарат тез таралады және журналист бірінші болып жариялау үшін әрекет етеді.
Егер аккредитация берген ұйым журналисті осындай ережені бұзғаны үшін жауапқа тартқысы келсе, журналист әрдайым бұрын басқа БАҚ-та жарияланған ақпаратты таба алады. Сол себепті бұл ереженің мағынасы жоқ. Журналист басқа ақпарат көзінен алынғанын айта алады.
Министрлік өкілі талапкерлердің аргументтеріне жауап бере отырып, жаңа ережелер журналистердің құқығын бұзбайтынын, тек аккредитациялау үдерісін ретке келтіретінін айтты. Ол журналистердің өзі жұмыс істейтін барлық БАҚ атынан аккредитация алуға мүмкіндігі бар екенін және ережелердің сақталуын қадағалау құқығын шектемейтінін мәлімдеді.
Департаменттің мемлекеттік ақпараттық саясат жөніндегі директорының орынбасары Анар Мұқатаева кейбір журналистер әдеттегі реттеуді шектеу деп шатастыратынын, дәл осы жағдайда да солай болғанын айтты.
Ол жаңа ережелер журналистердің құқығын бұзбайтынын және цензура белгісін қамтымайтынын мәлімдеді.
"Журналист тіркелген және ақпарат таратқысы келетін барлық БАҚ атынан аккредитация алуда ешқандай қиындық жоқ деп ойлаймын. Бұл – тек стандартты рәсім. Әділет министрлігі де мұнда ешқандай заң бұзушылықтарды анықтамады", – деді Мұқатаева.
Прокурор сөз соңында талапты қанағаттандырудан бас тартуды сұрады. Жаңа ереженің бұқаралық ақпарат құралдары туралы жаңа заңды ескеретінін және басқа министрліктермен келісілгенін атап өтті. Сот соңғы шешімді 11 қарашада жариялайды.
Еске салайық, бұған дейін сенат төрағасы Мәулен Әшімбаев сыртқы істер министрлігі "Азаттық" журналистеріне не себепті аккредитация бермегенін айтты. Ол бұл мәселені дұрыс түсінуге шақырып, түрлі бұрмалау болмауы үшін басын ашып алу қажет екенін жеткізді.
"Азаттық радиосының кейбір журналистеріне аккредитация берілмеу мәселесіне байланысты Сыртқы істер министрлігінің нақты ұстанымы бар. Олар аккредиттеуден өткізбеді. Өйткені Сыртқы істер министрлігінің шешімі редакция мен журналистерінің Қазақстан заңнамасын бұзуына байланысты болып отыр. Мысалы, егер БАҚ заңды, қандай да бір тәртіпсіздіктерді, ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіретін әрекеттерді өзгертуге шақырса, біздің еліміздің заңына сәйкес жауапқа тартылуы керек", – деді Әшімбаев.