Ол мұндай ұсынысты коронавирус пандемиясынан туындаған үдемелі кедейлікке байланысты айтты. Депутаттың пікірінше, әлемдік COVID-19 пандемиясы және соған байланысты шектеулер Қазақстан экономикасындағы дағдарысты күшейтті және халықтың төмен кірістерінің проблемасын көрсетті (төмен жалақы, зейнетақы, жәрдемақы және мүгедектігі бар адамдарға, бала күтімі бойынша, көп балалы отбасыларға және халықтың әлеуметтік осал топтарының басқа да санаттарына төленетін төлемдер).

Осының салдары үдемелі кедейлік пен әлеуметтік теңсіздіктің өсуіне алып келді, бұл елдегі адами капиталдың сапасын нашарлатады және ұзақ мерзімді перспективада елдің бәсекеге қабілеттілігіне елеулі жүйелік тәуекелдер әкеледі.

Ерлан Смайлов статистикалық деректерді ұсынды. Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттіктің Ұлттық статистика бюросының бағалауына сәйкес, табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен халықтың үлесі 2020 жылы 5,7%-ды құрап, 2019 жылдан бастап 1,4%ға ұлғайған.

Ал Дүниежүзілік банктің ақпараты бойынша, 2020 жылы ҚР-да кедейліктің жалпы деңгейі 14 пайызды құрап, 1,5 миллион адамға артты, бұл елдің 2,6 миллион тұрғынына тең.

"Шын мәнінде, бұл көрсеткіш одан да жоғары болуы мүмкін", - деді депутат.

Ол мәселе "ең төменгі жалақы" (42 500 теңге) мен "ең төменгі күнкөріс деңгейінің" (34 302 теңге) мөлшері екенін атап өтті.

Сонымен қатар депутат "зейнетақының ең төменгі мөлшері" – 43 272 теңге және азық-түліктің 43 атауын қамтитын "тұтыну қоржыны" аз деп санайды, бұл ғылыми негізделген тамақтану нормативтерін сай келмейді.

Республика бойынша орташа жалақы мөлшері 2020 жылы 204 300 теңгені, орташа жалақы – 142 300 теңгені құрады. Ал шындығында қызметкерлердің көпшілігі 60 мыңнан 140 мың теңгеге дейін жалақы алады, деді Ерлан Смайлов.

Депутаттың пікірінше, халықтың табысының өсуін қамтамасыз ететін айқын және ұтымды шешім - бұл ең төменгі жалақы, зейнетақы, стипендияларды, ең төменгі күнкөріс деңгейін, төлемдер мен жәрдемақыларды тиісінше орташа жалақыны одан әрі ұлғайта отырып, базалық есептік көрсеткіштерді кемінде 2 есе көтеру.

Смайловтың сөзінше, үкімет мұндай бастамаларға жауап ретінде халықтың жалақысы мен кірісінің өсуі инфляция және бағаның өсуіне әкелетінін және бюджетте ақша жоқ екенін айтады. Нәтижесінде жалақы, зейнетақы және жәрдемақы өспейді, халық кедей болып қалады, ал бағалар, тарифтер мен инфляция тұрақты өсуін жалғастырады.

"Шын мәнінде, халықтың табысын арттыру оң мультипликативті әлеуметтік-экономикалық нәтиже береді – қазақстандықтардың өмір сүру деңгейі мен сапасы артады және төлемге қабілетті сұраныс жасалады, бұл шағын, орта және микробизнестің өсуін қамтамасыз етеді", - деп түсіндірді мәжілісмен.

"Қазақстан Халық партиясының" мүшелері осы жылдың 4 тоқсанына дейін ең төменгі жалақы мөлшерін 100%-ға 85 000 теңгеге дейін ұлғайтуды, кейіннен кезең-кезеңімен 2022-2023 жылдары медианалық жалақы мөлшеріне дейін ұлғайтуды ұсынады. Сонымен қатар, 1 маусымға дейін тұтыну қоржынының мөлшерін 43 өнімнен 86-ға дейін, сондай-ақ қызметтер санын көбейтіп, 2022 жылы ұлғайтуды жалғастыру қажет.

Мәжілісмендер 2020 жылдың 4 тоқсанына дейін 2022-2023 жылдардағы орташа жалақы мөлшеріне байланысты кезең-кезеңімен ең төменгі зейнетақы мөлшерін 100%-ға ұлғайту қажет деп санайды. Осы мерзімде жәрдемақылар мен төлемдерді, оның ішінде мүгедек адамдар, көп балалы отбасылар, бала тууы және асыраушысынан айрылуы бойынша жәрдемақылар мен төлемдерді, сондай-ақ стипендияларды кезең-кезеңімен 100%-ға ұлғайту ұсынылады.

Талқылау