Бас прокуратураның қоғамдық мүдделерді қорғау қызметі басшысының орынбасары Сәкен Сәметтің айтуынша, бұл жағдайларда әкімшілік жауапкершілікке тарту тиімдірек.

Бұған дейін әділет министрлігінде депутат Асхат Аймағамбетов әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғауға қатысты заң жобасына депутаттар енгізуді ұсынып отырған нормалармен таныстырды. Оның ішінде ұрып-соғу және денсаулыққа жеңіл зиян келтіру жағдайлары бойынша ішінара қылмыстық жауапкершілікке тарту, педофилия үшін өмір бойына бас бостандығынан айыру, жұмыс орнында қысым көрсеткені үшін қылмыстық жауапкершілікті енгізу және т.б. бар. Кейін Премьер-Министр Әлихан Смайылов ұсынылған нормалардың басым бөлігі үкімет тарапынан қолдау тапқанын айтты.

Сенаттағы талқылау барысында Сәкен Сәмет полицияға күн сайын тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы 300-ге жуық хабарлама келіп түсетінін айтты. 11 айда осындай фактілер бойынша 58 мың азамат әкімшілік жауапкершілікке тартылса, 819 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылған.

"Қоғам тағы да тұрмыстық зорлық-зомбылықты қылмыстық жауапкершілікке тартуды талап етіп отыр. Петицияға қазірдің өзінде 150 мыңнан астам қол жиналды. Біздің академия ғылыми зерттеу жүргізді, бірақ олардың қорытындысы бойынша бұл құқық бұзушылықтарды қылмыстық жауапкершілікке тартудың қажеті жоқ екендігі белгілі болды. Өйткені, бұған дейін бұл өзгерістер әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстен қылмыстық кодекске төрт рет көшкен. Қылмыстық кодексте болған кезде ұзақ процессуалдық әрекеттерге байланысты жәбірленушілер агрессияға шыдауға мәжбүр болды, тиісінше, шағымдар номенклатуралық іс ретінде есептен шығарылды, ал қол көтергендер жазадан құтылып кететін", – дейді Сәкен Сәмет.

Оның айтуынша, 2015 жылға дейін 4 мыңға жуық отбасылық ұрыс-керіс әкімшілік жауапкершілікке тартылған. Бұл әрекеттер қылмыстық кодекске көшуімен олардың саны 600-ге дейін қысқарды. 2017 жылы аталған актілер ҚР ӘҚБтК-не қайта ауыстырылып, көрсеткіш 10 есеге артты. Қазір жыл сайын 50 мыңнан астам азамат жазаланады.

"1 шілдеден бастап біз декларациялаудан жеке басын анықтау рәсіміне көштік. Енді зорлық-зомбылық жасаушы адамды жазалау үшін жәбірленушінің арызы талап етілмейді. Сонымен қатар ҚР ӘҚБтК қайта татуласу мүмкіндігін жоққа шығарады. Нәтижесінде, олардың саны төрт есеге өсті: 7 мыңнан 27 мыңға дейін. Біздің ойымызша, менің ойымша, қазіргі әкімшілік процедура әлдеқайда тиімді", – деп түйіндеді бас прокуратура өкілі.

Талқылау