Ресейде бизнес бастауды шешкен қазақстандық сегіз адамның өліміне қатысты істе күдіктіге айналды
Әлеуметтік желіде белгілі блогер Әлішер Елікбаев Ресейдегі соғысқа қарамастан қазақстандықтар сол елге баруын тоқтатпайтынын және олар өміріне қауіп төндіретінін айтты. Оның сөзінше, көрші елге қыдырып экскурсияға барған достарының бірін қатысы жоқ қылмысты жасады деп айыптап, ұстап алып кеткен. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Фото: Александр Кимнің желідегі парақшасынан
“Соғыс адамның өмірін де, тағдырын да елемей, ұмыт қалдырып жатыр”
Блогер достарымен бірге екі жылға жуық уақыттан бері Ресейде түрмеде әділетсіз сотталған жерлестерін босатуға тырысып жүргенін айтты. Ол бұл мәселеге ерекше назар аударып, өз парақшасында досының тағдыры жайлы жазып, әділдікке шақырды.
"Біз достарымызбен бірге екі жылға жуық уақыттан бері ресейлік түрмеде әділетсіз сотталған жерлесімізді босатуға тырысып жүрміз. Ол жасағаны былай тұрсын, еш қатысы жоқ қылмысқа қатысты жазықсыз сотталды. Бұны біз де білеміз, тергеушілер де біледі. Көмек көрсетіп жатқан қазақстандық дипломаттар да біледі. Бірақ әзірге еш нәтиже жоқ, себебі Ресейдегі жағдай өте ауыр. Соғыс адамның өмірін де, тағдырын да елемей, ұмыт қалдырып жатыр. Сол уақытта басқа досым Жаңа жылды қарсы алу үшін Мәскеуге барып, кітап дүкендерін аралап, өз кітабына шабыт алғысы келіп отыр. Мен ол ойға қарсы екенімді білдірдім, бірақ басқа ересек адам үшін шешім қабылдай алмаймын ғой?" – деп қынжылды Әлішер Елікбаев.
Әлішер Елікбаев тек осы жазбаны жазып, ескерту жасай алатынын айтты. Оның айтуынша, қазір Ресейге баратындай жақсы уақыт емес.
"Бұл соғысты кім бастағанына немесе оған деген көзқарасыңызға қарамастан, Ресейге баратындай жақсы уақыт емес екенін айтқым келеді. Патриарх тоғандары мен Тверьдің әсемдігі, Қазанның дәмді учпучмактары, Грозныйдағы жақын достарыңыздың жылы қарсы алуы қаншалықты тартса да, бармай-ақ қойыңызшы, өтінемін", – деп жазды блогер.
Блогердің жазбасының астында оқырмандардың бірі тұтқынға алынған қазақстандықтың Александр Ким екенін жазды.
"Екі жылдан бері қамауда отырып, сотты күтіп жүрген қазақстандық – ол Александр Ким емес пе? Ол турлар үшін агрегатор-маркетплейс жасап шығарған, бірақ бір экскурсияда адамдар қайтыс болғаны үшін туроператордың орнына оны қамауға алған. Бұл ұрланған көлікті сатқан адамды емес, Kolesa.kz-ті соттағанмен бірдей", – деді жазылушы Камила Башарова.
Әлішер Елікбаев бұған еліміздің сыртқы істер министрлігі қолдау көрсетіп отырғанын, алайда ресейліктер кері байланысқа шықпай жатқанын айтты.
Айта кетейік, қазақстандық стартапер Александр Кимге Ресейде 10 жылға дейін бас бостандығынан айырылу қаупі төніп тұр. Ол туристік турларды брондауға арналған "Sputnik8.com" платформасының негізін қалаушы әрі басшысы.
2023 жылдың 20 тамызында Мәскеудегі Неглинная өзенінің коллекторында экскурсия кезінде нөсер жауынның салдарынан 8 адам қаза тапты. Бұл қайғылы оқиғаға байланысты Ресей билігі қылмыстық іс қозғап, Александр Кимді ұйымдастырушылардың бірі ретінде айыптап, қамауға алды. Адвокаттар мен достарының айтуынша, Ким тек платформа құрушы және турларды тікелей ұйымдастыруға жауапты емес. Платформада гидтер мен турфирмалар өз экскурсияларын өз бетінше жариялап, қызметтерін ұсынады. Қаза тапқан экскурсияны ұйымдастырған компанияның басшысы оқиғадан кейін шетелге қашып кеткен, ал Ким Ресейде қалып, тергеуге белсенді түрде көмектескен.
Кимді қолдау мақсатында оның достары, әріптестері және қазақстандық қоғамдастық көпшілікке үндеу жасап, әділдік талап етіп жатыр. Қазақстанның Ресейдегі елшілігі де жағдайды бақылауда ұстап, қажет болған жағдайда консулдық қолдау көрсететінін мәлімдеді.
Бұл іске қатысты Қазақстанның сыртқы істер министрлігінен отандасымыздың жағдайын сұрап көрдік.
"Ким Александр Романович РФ Қылмыстық кодексінің 238-бабының 3-бөлігі “Қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтін тауарлар мен өнімдерді өндіру, сақтау, тасымалдау немесе өткізу, жұмыстарды орындау немесе қызметтерді көрсету” бойынша айыпталып, Мәскеуде қамауға алынды. Консулдық бөлім қызметкерлері бірнеше сот отырыстарына қатысты. 18 қарашада сот қамау мерзімін 2025 жылғы 6 мамырға дейін ұзартты. Консул онымен кездесу сұратып, растаманы күтіп отыр. Келесі сот отырысы 19 қаңтарда өтеді", – деп жауап берді сыртқы істер министрлігі.
Сонымен қатар Александр Кимнің адвокаты Таган ауданы сотындағы оның қамау мерзімін ұзарту туралы отырыста іс бойынша жәбірленушілермен – Логашинмен, Агеевамен, Макушкинмен, Фадеевпен келісімге келгенін атап өтті. Кәсіпкер оларға моральдық және материалдық шығындарды өтеген. Төленген өтемақы сомасын адвокат нақтылаған жоқ.
"Қандай батылсыздар?!"
Бұдан бөлек Сымбат Исабаева есімді оқырман Ресейге қандай ақша берсе де бармайтынын жазды. Себебі қолданушылардың бірін 2010 жылы Домодедово әуежайынан Лонданға ұшып бара жатқанда өлтіріп кете жаздаған екен. Сол оқиғадан кейін қазақстандық қыз Ресейге мүлдем бармаймын деп шешкен. Оның айтуынша, барлық жерде жағдай бірдей болмаса да, бұл оқиға оның өмір бойы есінде қалған.
Тағы бір қазақстандық таныс құрбыларының желтоқсан айының басында Мәскеуге турнирге ұшып кеткенін айтты.
"Құрбыларымның сонда екенін көргенде "қандай батылсыздар?!" дедім. Үшінші жыл соғыс жүріп жатыр. Наурызда би турнирі кезінде террорлық акт болды. Бірақ адамдар сабақ алмайды. Тағы да басқа қыздарды сол жаққа немесе Сочиге ұшуға үгіттейді", – деді қазақстандық қыз.
Бұдан бөлек қазақстандықтар Ресейде азиатты көрсе оларды соғысқа алдап әкетуге тырысады дейді.
Айта кетейік, ұлттық статистика бюросының дерегіне сенсек, былтыр мамыр айында Ресейге Қазақстаннан 2 628 адам қоныс аударуға кетті (+1,5 есе). Екінші орынға Германия 586 адам (+17%) шықты. Сондай-ақ қазақстандықтардан АҚШ-қа 143 (+32,5%), Польшаға 112 (-12,5%), Қырғызстанға 68 (+2,2 есе), Канадаға 21 адам (+10,5%) кеткен.