Қазақстанға кезекті несиелік рақымшылық қажет пе? Мамандар пікірі
Қазақстанға кезекті несиелік рақымшылық қажет пе? Бұл салық төлеушілер үшін қанша тұруы мүмкін? Бұл сұрақтарға экономика саласының мамандары жауап беруге тырысты, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі "Информбюро" бағдарламасына сілтеме жасап.
Суретте: Айдархан Құсайынов және Арман Бейсембаев
Сарапшылар халықтың табысы азайып, қарыз жүктемесі өсіп келе жатқанын мойындайды. Келесі жылы қайтарылмайтын қарыздар көлемі өсуі әбден мүмкін.
Экономист Айдархан Құсайыновтың пікірінше, рақымшылықпен әуестену – зиянды іс. Егер бірінші рет бұл шара адамдарға қарыздарынан босап, барлығын нөлден бастауға көмектесу үшін жүргізілсе, онда несиелерді қайта есептен шығару есепшоттарды үнемі төлейтіндердің наразылығын тудырады.
"Иә, біз адам өзін-өзі ұстап тұру үшін қайта-қайта қарыз алатын халықтың ең кедей топтарын несие батпағынан шығара алатынымызды мойындадық. Қазір кез келген рақымшылық - бұл жай рақымшылық, сыйлық болады. Мағынасыз", - деді экономист Айдархан Құсайынов.
Бірақ несиелік рақымшылықты қайта беруді жақтаушылар да бар. Бұл топ тек сапалы қарыз алушыларға көмектесу керек деп санайды. Олара - үнемі салық және несие төлеген, бірақ пандемияға байланысты қиын жағдайға тап болған адамдар.
"Егер ол бұған дейін жұмыс істеген болса, зейнетақысын қалыпты түрде төлесе, оның тұрақты табысы бар, несиелік тарихы жақсы болса, оған дейін екі-үш рет несие алып, оны үнемі, кідіріссіз төлеп отырса, мұндай тұтынушыны қолдауға болатын шығар", - деді "Кипр" аналитикалық тобының жетекшісі Ерлай Смайлов.
Еске салайық, 2019 жылы кредиттік рақымшылық жасау кезінде 578 мың адамның қарызы кешірілді. Бұған бюджеттен 120 миллиард бөлінді. Сарапшы Арман Бейсембаев бұл мақсатқа ұлттық қордың қаражатын пайдалану дұрыс емес деп санайды.
"Иә, біз Ұлттық қордан ақша ала аламыз. Біз оларды қарыздарды өтеуге жұмсай аламыз, бірақ сонда сіз Ұлттық қордан да тез жұмсайсыз. Содан кейін не болады?", - деді сарапшы Арман Бейсембаев.
Сондықтан, сарапшылар бұл ақшаны экономиканы дамытуға: жұмыс орындарын құруға, кәсіпорындар ашуға жұмсаған дұрыс деген пікірде. Сонда адамдар табысқа ие болады, және олар несиелерді есептен шығаруға мәжбүр болмайды.