«Соңғы жылдары мемлекеттің 2019 жылы жоғары білімге қабылдауды ұлғайту бойынша қабылдаған шараларына қарамастан, отандық жоғары оқу орындарына ақылы негізде 107 мың адам қабылданды (173 538 адам жалпы қабылданғаннан 62%). Мемлекеттік тапсырыс аясында 67 мың адам оқуға мүмкіндік алды. Жыл сайын орта мектептерді 100-120 мың оқушы бітірген кезде 1-сыныпқа қабылдауды 400 мың оқушыға дейін (орта есеппен) арттыру тенденциясы байқалғанын атап өткен жөн», - деді Бибігүл Асылова Сенаттағы дөңгелек үстелде.

Сонымен қатар, ақылы негізде оқу құны, мемлекеттік тапсырыс құны сияқты, 150 мың теңгеден бастап 1200 мың теңгеге дейін, таңдаған мамандыққа, университеттің мәртебесіне және құқықтық формасына байланысты.

«Бұл фактілер жеке тұлғалардың есебінен жоғары білім беру қызметін қаржыландыруға деген сұранысты көрсетеді. Мемлекет басшысының Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың «Сындарлы қоғамдық сұхбат - Қазақстанның тұрақтылығы мен гүлденуінің негізі» атты Қазақстан халқына Жолдауындағы тапсырмасын орындау аясында, ҚР Білім және ғылым министрлігі БЖЗҚ салымшыларының зейнетақы жинақтарының бір бөлігін білім беру үшін пайдалануы бойынша ұсыныстар әзірледі», - деп атап өтті Білім және ғылым министрлігінің өкілі.

Оның айтуынша, бұл тетік экономикалық белсенді азаматтардың зейнетақы жинақтарының бір бөлігін білім беру қызметтері үшін қазіргі қолданыстағы бағдарламалар аясында қаражатты қайтару қағидаты негізінде төлеуін реттейді:

- мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі;

- білім беру несиелерінің кепілдігі.

Ұсынылған тетіктің мәні келесідей:

1. БЖЗҚ салымшысы банкке құжаттар пакетін қолдана отырып, білім алуға несие алуға жүгінеді, оның ішінде: оқу құны туралы ақпарат және зейнетақы шотынан анықтама;

2. Банк келесі міндетті шарттармен семестр / жыл бағасына тең транштармен несие беру арқылы несие желісін ашу туралы шешім қабылдайды: несие бойынша кепілдік ретінде «Қаржы орталығы» АҚ 100% кепілдігі;

нөлдік сыйақы және мемлекеттік сыйлықақыны есептеу арқылы банкте білім беру депозитін ашу (білім депозиті үшінші тұлғалардың қамауға алынуынан және басқа шектеулерден заңды түрде қорғалады);

БЖЗҚ салымшының банктегі депозиттік шотына ақшаны аудару;

салымнан ақшаны ішінара немесе толық алуға шектеулер қою;

3. БЖЗҚ салымшысы қаражатты БЖЗҚ-дан банктегі ашық білім беру депозитіне аударуға жүгінеді;

4. Банк әрбір транш үшін несие кепілдігін алу үшін «Қаржы орталығы» АҚ-ға жүгінеді;

5. Кепілдікті алғаннан кейін банк транш сомасын білім беру ұйымына аударады (қолма-қол ақша берілмейді);

6. Қарыз алушы ай сайын банктің кестесіне сәйкес несиені төлейді;

7. Қарыз алушы несиелік міндеттемелерді толық орындағаннан кейін банк салымдардағы ақшаны БЖЗҚ-ға қайтарады;

8. Қарыз алушы төлемеген жағдайда, банк қарыздың кепілдендірілген бөлігін төлеу үшін «Қаржы орталығы» АҚ-ға жүгінеді, содан кейін банк қаражаттарды БЖЗҚ-ға аударады.

«Осылайша, жинақталған зейнетақы қаражатын қайтару қағидасы сақталады, яғни кез келген жағдайда зейнетақы жинақтары қарыз алушының шотына қайтарылады», - деп түйіндеді Асылова.

Талқылау