Ескі үлгідегі доллар қазақстандық ақша айырбастау пунктері үшін нағыз проблемаға айналды. Тиісті қауымдастықтың хабарлауынша, кейбір елдер ескірген банкноттарды қабылдамайтындықтан, тұтынушылар жаңа банкноттарды сұрап жатыр.

Ақша айырбастау пунктеріміз ақшаны қай жылы шығарғанына қарамастан алуға міндетті, бірақ одан кейін құтылу қиын дейді.

“Кез келген айырбастау пункті талаптарға сай болса, сіздің "ақ" долларды алуға міндетті. Олар бояумен жабылмаған және бүлінбеген болса болды. Бірақ айырбастау пунктерінде мұндай "ақ" долларды сатуда қиындықтар бар. Біз оларды осы банкнотаны қабылдайтын жерлерге бара жатқан адамдарға жеңілдікпен сатамыз. Тіпті оларды қабылдағаннан да арзан сатуға мәжбүрміз”, – деді айырбастау пунктері қауымдастығының басшысы Аршын Ғалымбаев.

Ұлттық банк айырбастау пунктері екінші деңгейлі банктерге "ақ" долларды еш қиындықсыз сата алатынын айтты. Ұлттық банк олардың жарамсыз банкноттарын жинайды, содан кейін ескі банкноттарды АҚШ-та жаңасына айырбастайды. Наурызға дейін Қазақстаннан 80 миллиондай "ақ" доллар шығарылды.

“Өткен жылдан бері екінші деңгейлі қазақстандық банктер талап етілмеген ескі үлгідегі долларларды айырбастауға немесе экспорттауға көмектесу туралы өтінішпен Ұлттық банкке хабарласа бастады. Былтыр Ұлттық банк механизм енгізді. Біз 2013 жылға дейін екінші деңгейлі банктерден талап етілмеген долларларды жинап, өз бетінше АҚШ-қа, Федералдық резерв жүйесіне экспорттадық”, – деді Ұлттық банк баспасөз қызметінің жетекшісі Асан Ахметжан.

Ұлттық банк бұл қарапайым азаматтарға еш әсер етпейді деп сендірді . "Ақ" долларды айырбастау үшін клиенттерден комиссия алынбайды.

“Мейлі айырбастау пунктінде болсын, мейлі екінші деңгейлі банкте айырбастау операциялары заң бойынша ешбір комиссияға жатпайды. Егер сіз қолма-қол валютамен қандай да бір кассалық операцияларды жүзеге асырсаңыз, оны банкке әкеліп, депозитіңізге немесе шотыңызға салғыңыз келсе, онда банктер бұл үшін банк комиссиясын өндіруге құқылы”, – деді Асан Ахметжан.

Батыстың санкцияларына байланысты 2022 жылдан бері Ресейге жаңа долларлар ресми түрде жеткізілмейді. Ондағы қолма-қол валютаның негізгі бөлігі – ескі банкноттар. Олар бірте-бірте Орталық Азияның көршілес елдеріне жетеді.

Тәжікстанда "ақ" доллар мәселесі нағыз індет болып кеткен. Онда көптеген ақша айырбастау пункттері 1996-2006 жылдар аралығында шығарылған америкалық банкноттарды қабылдаудан үзілді-кесілді бас тартып, мұны жалған ақшаның көптігімен түсіндіреді.

Сарапшылардың сөзінше, саяхатшылар мен туристер Ресейдің өзінде де, басқа 13 елде де "ақ" долларға байланысты қиындықтарға тап болуы мүмкін. Соның ішінде Түркия, Таиланд, Египет, Вьетнам, Сейшель, Шри-Ланка және басқа да танымал бағыттар. Қазақстандық туроператорлар демалушыларға саяхатқа шықпас бұрын бұл туралы ескертеді.

“Біздің елде бұл долларлар енді айналымда жоқ, бірақ басқа елге барып, оны пайдаланасыз деп санау қате. Ондағы жағдайлардың бірдей екенін түсіну керек. Банкноттарыңызды біздің банктер арқылы талапқа сай келтіруіңіз керек”, – деді "Туристик қамкор" қорының төрайымы Инна Рей.

Сарапшылардың пікірінше, "ақ" долларлар таңбалары және басқа да қауіпсіздік элементтері сияқты техникалық сипаттамалары бойынша қазіргі заманғылардан сапасы төмен. Дегенмен төлем бірліктері ретінде екеуінің айырмашылығы жоқ.

Кейбір елдерде айырбастау пункттері "ақ" долларды бір бағаммен, ал "көгілдір", яғни қазіргі долларды басқа курспен қабылдайды. Еліміздің айырбастау пунктері қауымдастығы да америкалық валютаны жылдарға бөлуді ұсынып отыр. Бірақ ескі ақша айналымнан толықтай шықпайынша, бұл мәселе толық шешілмейді.

Еске салсақ, теңге кенеттен әлсіреп, доллар бағамы 520 теңгеден асқаны айтылды.

Талқылау