Қазақстанда ипотеканың бастапқы жарнасын алып тастау туралы петиция жарияланды: Қаржы сарапшылары қол жинауға қарсы шықты
ePetition.kz сайтында елімізде ипотеканың бастапқы жарнасын жою туралы қазақсандықтардың қолы жиналып жатыр. Ел тұрғындары бастапқы жарнаның жоқтығынан жеңілдетілген ипотекалық бағдарламаларға да қатыса алмайтынын және қаражат жинау қиын екенін айтты. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Фото: pixabay.com
Бұл талапты телеграмдағы Finance.kz арнасының сарапшылары мұндай шешімдердің кейбір тәуекелдерін атап, қолдамайтындарын мәлімдеді.
Олардың айтуынша, сұраныстың артуына байланысты тұрғын үй құны өседі.
- Қазақстандықтардың борыштық жүктемесі артады, яғни бастапқы жарна несие берушіге қарыз алушының қаражатты үнемдей алатындығына кепілдік береді. Бұл пайыздық мөлшерлемеге және несиенің басқа шарттарына ықпал етеді.
- Қазақстандағы ипотека бойынша бастапқы жарна қымбат емес – 20%, кейбір бағдарламалар үшін одан да аз.
“Петициялар мемлекеттік саясатқа нақты әсер ету құралына айналуы керек еді. Бірақ бұл арада олар ақылға қонымды сынға айналды, өйткені олар қаржылық мәдениеттің төмен деңгейін, тегін алуға деген жоғары ұмтылысты және толық популизмді көрсетеді. Қазір порталда ипотека бойынша бастапқы жарнаны жою туралы петиция танымал болып отыр”, – делінген телеграм арнасында.
Олар петицияға қол жинау бойынша бірнеше кемшіл тұстарын айтып берді.
“Біріншіден, мұндай шешім қабылданады деп елестетсек те, сұраныстың артуына байланысты баспана құнын арттырады. Мұндай жеңілдік барлық жеңілдіктер бағдарламалары сияқты әрекет етеді. Бір шаршы метрдің құнын қымбаттайды және әзірлеушілердің қалтасына түседі. Екіншіден, бұл қазақстандықтардың қарыз жүктемесін арттырады. Үшіншіден, тіпті ең аз соманы жинап, үнемдеуді үйренбеген адамдарға несие беру өте күмәнді идея”, –деді сарапшылар.
Төртіншіден, Қазақстандағы ипотека бойынша бастапқы жарна ең үлкен емес. "Отбасы Банкінің" бағдарламаларына сәйкес тұрғын үй жинақтарын қалыптастыруды білетіндер үшін шарттар қазірдің өзінде өте жеңіл – 20%, ал кейбір бағдарламалар үшін одан да төмен.
Құнның 50% жинақтарын қалыптастырмағандар үшін ғана талап етіледі. Мемлекеттік бағдарламалар 20% бастапқы жарнаны талап етеді. Нарық ипотекасы 20% бастапқы жарнаны да ұсынады.
“@FINANCEkaz жақын арада бірыңғай зейнетақы қоры мен ұлттық қорды бөлу, бензин бағасын төмендету, міндетті сақтандырудан бас тарту және осыған ұқсас популистік сандырақтарды күтетін сияқтымыз (шенеуніктерді де сынайтын болады)”, – деді сарапшылар.
Еске салайық, 16 маусымда ePetition.kz порталында тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы заңға қарсы петиция пайда болғанын жазған едік. Петицияның авторлары әйелдер құқығы мен балалардың қауіпсіздігіне қатысты "заңдарға тосқауыл қоюды" талап етті. Авторлар қабылданған заң дәстүрлі тәрбие беру үдерісін криминализациялайды, билік азаматтардың жеке істеріне араласады, ал ата-аналардың көпшілігі соның кесірінен айыппұл төлеп, есепке алынып, тіпті ата-ана құқығынан айырылады деп санайды.