Балабақшалардың 60 пайызы мемлекет қарамағында. Демек, ақылға қонбайтын айлық берілуіне мемлекет ықпал етеді. Мектепке дейінгі білім мен тәрбиеге ІЖӨ-нің 0,3 пайызы ғана жұмсалады.

Өте төмен жалақы алатындардың көпшілігі - әйелдер. Бұл салада 191 мың адам жұмыс істесе, соның 165 мыңы әйелдер.

Санитарлық қызмет, еден жуу секілді жұмыстар да төмен бағаланады. Мәселе, әйелдерде емес, еңбектің дұрыс бағаланбауында.

"Айлығым 75 мың теңге. 50 мың теңге несие төлеймін. 20 мың теңге оқуыма төлеймін. Қалған 5 мың теңге жүріп-тұруыма кетеді", - дейді мектепке дейінгі мекеме қызметкері Тұрсынай Әлжаппарова.

Тұрсынай Әлжаппарова бір ай бойы 5 мың теңгеге тіршілік етеді.

Бұған дейін Дариға Назарбаева жеке меншік балабақшадағы педагогтердің төмен жалақысын мәселе етіп көтерді.

Жекеменшік балабақшаға мемлекеттік тапсрыс беретін жергілікті әкімдіктер оның мөлшерін өздері белгілейді.

Қазақстанда кедейлер саны өскен

Қазақстанда мемлекеттік қызметте жүріп, қанша табуға болады: Жұмыс орындарына шолу

"Жалданып жұмыс істейтін секторды алып қарасақ, 74 пайыз әйелдер, 24 пайыз ер азаматтар жұмыс істейді екен", - деді сарапшы Шолпан Әйтенова.

"80 мың жалақы алам. Пәтер жалдап тұрамын. Балам бар. Аз ғана сомасын үй алуға жинап жатырмын", - деді балабақша тәрбиешісінің көмекшісі Сәуле Баймағамбетова.

Білім саласындағы жалақының төмендігі - қаржыландырудың төмендігі дейді мамандар.

"Бізде мектеп кәсіпорындары, балабақша кәсіпорындары деген шартты түрде ғана жұмыс істейді. Шындығында олардың құқығын қорғайтын, талабын орындайтын ұйымдар жоқ", - деді әлеуметтанушы Серік Бейсембаев.

Қоғамдық институттардың осалдығы, қоғамның қыз-келіншектерге деген қортық көзқарасы - отбасы институтының дағдарысы. Осыдан кейін жұмыс істейтін әйел азаматшалардың жағдайы қиын. Кедейлік шеңберінде жүрген 2 млн әйелдің 600 мыңнан астамы жалғыз басты әйелдер дейді мамандар.

Қауіптің алдын алу үшін не істеу керек? Мамандар жағдайы кедейлік шеңберінен аспайтын топтардың жағдайын жасау керек дейді.

"Ұлттық банкте жұмыс істейтін мамандардың жалақысы орта есеппен 400 мың теңгеден асады. Балабақша қызметкерлері 60 мың теңге алады", - деді сарапшы Шолпан Әйтенова.

Экономист Бауыржан Ысқақов квазимемлекеттік секторды оңтайландыру арқылы ақша үнемдеуге болады дейді.

"Квазимемлекеттік секторды оңтайландыру арқылы ақша үнемдеуге болады. Алайда бұл үлкен ағалардың, көкелердің, "Болашақпен" оқып келгендердің ордасына айналғандықтан, олардың жалақысын есептеу кезінде қиындықтарға тап келіп жатады", - дейді маман.

Қысқасы, оңтайландырудың өзі оңай емес деп отыр.

Ал Серік Бейсембаев қызметкерлердің өзі талап етпесе, мәселе шешілмейді деген пікірде.

"Қызметкерлер бас көтеріп, ұжым болып талап айту керек. Былтырға дейін көп балалы аналардың жағдайы жасалған жоқ. Талап қойған соң жоғары жақ тыңдады. Солай талап ету керек", - деді маман.

Талқылау