Аталған заңды тұлғалардың бірлестігі 20 жылдан бері гендерлік зорлық-зомбылықтың барлық нысандарын болдырмаумен және жоюмен, қоғамда зорлық-зомбылықсыз қатынастар мәдениетін қалыптастырумен айналысып келе жатқан дағдарыс орталықтарының кәсіби желісі. Одақ Қазақстанның 12 облысында жұмыс істеп, 19 ұйымды біріктіреді.

Аталған одаққа кіретін жобалардың бірі 150 сенім телефонының басты мақсаты - балалар мен олардың ата-аналарына ақпарат алу және қолдау көрсету үшін шұғыл байланыс орнату. Телефон арқылы кеңес беру және психологиялық көмек көрсету арқылы жасөспірімдерді және олардың отбасыларын әлеуметтік қорғау. Аталған қызмет елдің түкпір-түкпірінен, балаға ыңғайлы уақытта, құпиялылық қағидатын сақтай отырып, есте сақтауға оңай үш таңбалы нөмірге тегін қоңырау шалуға, қазақ және орыс тілдерінде қолдау алуға мүмкіндік береді. Қызмет балаларға арналған сенім телефондарының жұмысын ұйымдастырудың халықаралық стандарттарына сәйкес деңгейге жетіп, Child helpline International сенім телефоны Тынық мұхиты аймағындағы үздіктердің бірі ретінде танылды.

"Жыл сайын 150 сенім телефонына әртүрлі жас санатынан түсетін қоңыраулар саны артып келеді. Ұлттық сенім телефоны жынысына, жасына, жеке басына немесе тіркелген жеріне қарамастан хабарласатын әрбір адамға көмектесетін жоғары білікті психологтардың көмегін көрсетеді. Біз іс-әрекеттер алгоритмін және жағдаяттық сұрақтарға жауаптар жасадық. Балалардың құқықтарын қорғау саласында мемлекеттік органдармен де, үкіметтік емес мекемелермен де өзара іс-қимыл жолға қойылған. Өтінімдерді қайта бағыттау, тиімді жауап беру, балалар мен ересектердің құқықтары бұзылған жағдайда жедел араласу үшін қажетті муниципалдық қызметтердің мәліметтер базасы бар", - деді Джангужина.

Жанғожинаның айтуынша, сенім телефонында әмбебап операторлар мен психологтар жұмыс істейді.

"Біздің қызметте кез келген мәселелер талқыланады. Түрлі сұрақтарға жауаптар беріледі. Мұндағы операторлардың барлығы жоғары білімді психологиялық кеңесшілер. Бірінші минутта көмек көрсетіледі. Жасөспірім ұзақ мерзімді психологиялық қолдауды, терапияны немесе заңгерлік көмекті, кеңесті қажет етеді. Сондай сәтте байланыстарды қамтамасыз етеміз немесе өзіміз ресми хат дайындаймыз. Бұл хаттарды жіберіп қана қоймай, жағдайды бақылап, нәтижесі оң болуы үшін әрекет етуді жалғастырамыз", - деді координатор.

Үйлестіру жұмыстарын басқарушы Алия Жанғожинаның айтуынша, 150 сенім телефонына 15 жыл ішінде ел тұрғындарының барлық санаттарынан 2,5 миллионнан астам қоңырау келіп түскен. Ал 2022 жылы аталған қызметтің операторларына 86 024 адам хабарласқан. 2022 жылы отбасындағы зорлық-зомбылық бойынша бір жыл ішінде 6 650 қоңырау келген.

"Қызмет тәжірибесінде жасөспірімге нақты қауіп төнген жағдайлар болды. Ұрып-соғу белгілері, көгерген, сыдырылған жерлерінің фотосуреттерін жібергендер де бар. Сенім телефонының операторлары баланы өз ақпаратын жіберуге көндіріп, содан кейін ювеналды полиция мен басқа да құқық қорғау органдарына хабарласады. Олар балаға барынша қолдау көрсетуге тырысады. Қызмет мамандары ата-аналармен байланысып, оларды кәмелетке толмағандар істері жөніндегі комиссиямен байланысқа шақырды. Тіпті бір кездері кәмелеттік жасқа толмаған бала көпірде тұрып, одан секіруді жоспарлап, сенім телефонына қоңырау шалған кездері де болған. Алайда біздің операторлар жағдайдың алдын алды", - деді координатор.

Танысыңыз дағдарысқа ұшырап, өз-өзіне қол жұмсау қаупі төніп тұрса не істеу керек?

Айта кететін жәйт әлеуметтік жағдайы бойынша өз-өзіне қол жұмсаған қазақстандық жасөспірімдердің 15 пайызы толық емес отбасында өскен. Статистикаға сүйенсек, қаза болған кәмелетке толмағандардың 97 пайызы өмірінің соңғы сәтінде тұйықталып кеткен. Бұл жасөспірімге үнемі қолдау қажет болатынының бірден бір көрінісі. Егер сіз немесе танысыңыз осылай дағдарысқа ұшырап, өз-өзіне қол жұмсау қаупі төніп тұрса, көмек сұрайтын бірнеше орын барын ескере жүріңіз.

Отбасылық қолдау: Әрбір бала үшін ата-ананың қолдауы маңызды. Жақын адамдармен байланыс өте құнды. Кейде біреудің сізді тыңдап, қамқорлық жасайтынын сезіну үлкен өзгерістерге әкелуі мүмкін;
Жедел медициналық көмек: Егер біреуге қауіп төнсе, дереу жедел жәрдем немесе полиция шақырыңыз;
Сенім телефоны: Көптеген елдерде қолдау білдіретін және көмек беретін сенім телефондары бар. Бұл желілер әдетте тегін және тәулігіне 24 сағат жұмыс істейді. Мысалы, 150 сенім телефоны ;
Онлайн ресурстар: Психологтардан кеңес пен көмек алуға болатын веб-сайттар мен онлайн ресурстар бар. Олар оффлайн сөйлесу немесе электрондық байланыс түрлерін ұсынады. Мысалы, орналасқан жеріңізге байланысты Crisis Text Line сияқты ресурстар бар;
Жергілікті денсаулық сақтау ұйымдары: Көптеген қалаларда немесе аудандарда дағдарыс жағдайындағы адамдарға көмек көрсететін жергілікті ұйымдар немесе орталықтар бар. Олар бетпе-бет кеңес беру немесе арнайы қызметтерге жолдама ұсына алады;
Психолог немесе психиатр: Мүмкіндігінше психологқа немесе психиатрға қаралыңыз. Олардың психикалық денсаулық мәселелеріне көмектесетін кәсіби тәжірибесі мен білімі бар;
Психикалық денсаулықты сақтау: Кейбір медитация, стрессті немесе көңіл-күйді басқару қолданбалары сіздің психикалық әл-ауқатыңызды жақсартуға мүмкіндік береді. Мысалы, Headspace немесе Calm медитацияны қолдануға болады;
Өз-өзіне көмектесу кітаптары мен ресурстары: эмоцияларыңызды басқаруға көмектесетін көптеген кітаптар мен онлайн ресурстар бар. Бұл материалдар психикалық денсаулықты жақсарту стратегияларын ұсына алады.

Өмірге қауіп төндіретін ықтимал жағдайлармен күресу кезінде тез және тиімді әрекет ету маңызды екенін есте сақтаңыз. Қиын жағдайда көмек сұраудан тартынбаңыз.

Талқылау