"Тальго" ісі бойынша зорланған әйел сотталушылардың түрмеден шыққанын енді білген: Олар моральдық шығынды да өтемеген
"Тальго" пойызындағы зорлау ісі бойынша жәбірленуші кездейсоқ түрде қорлық көрсеткен адамның "жасырын" шартты түрде мерзімінен бұрын босатылғанын біліп, Бас прокурордан бұл шешімге наразылық білдіруді сұрайды. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі Halyqstan Telegram-арнасына cілтеме жасап хабарлайды.
Фото: t.me/halyqstan
Айта кетейік, бұл іс қоғамда үлкен резонанс тудырды. 2018 жылдың қыркүйегінде жәбірленуші Астана – Ақтөбе бағытымен жүретін "Тальго" пойызының вагонында болған. Ол ғылыми конференциядан үйіне қайтып келе жатқан еді. Түнде купенің есігін бұзып ашып, екі жолсерік оны кезек-кезек зорлаған. Қатты депрессияға қарамастан, әйел қылмыскерлерді жауапқа тартуды шешті. Қостанайдағы бірінші сатыдағы сот екі жолсерікті 2 жыл 6 айға бас бостандығынан айыруға үкім шығарды. Бұл үкім қазақстандық қоғамның наразылығын тудырып, адамдар жазаның тым жеңіл болуына наразылық білдірді.
Апелляциялық инстанцияда үкім жойылып, іс қосымша тергеуге жіберілді. 2019 жылдың желтоқсанында жаңа сот процесінің аяқталуымен айыптау үкімі шығарылып, сотталғандарға әрқайсысына 5 жыл бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды.
2022 жылдың маусым айында сотталған Қолқанат Құрманияз Ақтөбе қаласының №2 сотында шартты түрде мерзімінен бұрын босатылуға сәтсіз әрекет жасады. Алайда тура екі айдан кейін Ақтөбе облыстық соты қылмыскерге жақтасып, оны бостандыққа шығарды.
Сот бұл шешімді Құрманияздың колонияда көтермелеу алғанын, сот шығындарын және жәбірленушілерге өтемақы қорына тиісті төлемді өтегенін, тағайындалған мерзімнің жартысын өтегенін ескере отырып қабылдағанын айтты. Сотта жәбірленушінің сот отырысының уақыты мен орны туралы хабарланғаны, бірақ сот отырысына келмегені туралы ақпарат берілген.
Алайда жәбірленуші бұл ақпаратты жоққа шығарады. Оның айтуынша, болған жағдай туралы ол тек жақында, интернетте осы оқиға туралы жарияланымға көзі түскен кезде білген.
"Маған соттан бұл туралы ештеңе хабарланған жоқ. Ал Құрманияздың шартты түрде мерзімінен бұрын босату ісі бойынша материалдарда қарау күні мен уақыты туралы хабарланғаным туралы мәлімет жоқ. Алдағы процестер туралы тиісті хабарлама беру үшін сот қандай да бір шаралар қолданды деген ақпарат жоқ. Оның үстіне, Ақтөбе сотының қаулысында менің пікірім белгісіз деп көрсетілген. Ал Ақтөбе облыстық сотының қаулысында бұл жайт мүлдем ескерілмеген. Бұл қылмыстық-процестік кодекстің тікелей бұзылуы – Конституцияның да бұзылуы. Мені сотта тыңдалу құқығынан айырып отыр", – деді жәбірленуші.
Сонымен қатар жәбірленушінің пайдасына сотталушылардан 1,5 миллион теңге мөлшерінде материалдық шығын өндіру туралы шешім қабылданған. Бұл шешім 2022 жылдың тамыз айында шығарылып, 2023 жылдың ақпан айында заңды күшіне енді.
Әйелдің айтуынша, босатылған Құрманияз бұл шығынды өтемеген. Ал бұл жағдай оның шартты түрде мерзімінен бұрын босатылуына кедергі келтіруге тиіс еді. Алайда сот басқаша шешім қабылдаған. Қазір жәбірленуші Бас прокурорға кассациялық наразылық келтіру туралы өтінішпен жүгінді. Бақылаушы орган заңдардың және азаматтардың құқықтарының сақталуын қамтамасыз етеді деп үміттенеді.
Айта кетейік, екінші сотталушы – Жетес Өмбетәлиев 2024 жылдың сәуірінде толық мерзімін өтеп, бостандыққа шықты. Оның 2022 жылы шартты түрде мерзімінен бұрын босату әрекеті сәтсіз аяқталған еді.
Еске салайық, “Тұлпар-Тальго” пойызының екі жолсерігі 35 жастағы әйелді зорлаған. Олар Қылмыстық кодекстің 120-бабы (қызметтік міндеттерін орындау кезінде зорлау) бойынша кінәлі деп танылған еді. Екеуі небәрі бес жылға бас бостандығынан айырылды.