Қалалардың дамуымен бірге сол кездегі инновация – көше жарығы пайда болды. Газ шамдары тұрғындарға қараңғы уақытта көшеде қауіпсіз жүруге көмектесті. Бірақ бұған қарсы болғандар да табылды. Көптеген адамдар, тіпті сол уақыттағы ғалымдарға дейін шамдарды әртүрлі аурулардың дамуына себеп болады деп ойлады. Еуропалық діни қызметкерлер де теріс пікір білдірді. Ал 1831 жылы Рим папасы Григорий XVI Папа аймағында газ шамдарын қоюға тыйым салды. Өйткені адамдар ояу болса, шіркеуге қарсы көтеріліске әкелуі мүмкін деп қорықты.

Велосипед ауру мен бақытсыздыққа себеп болады

Екі доңғалақты көлік құралы пайда болысымен оны сынайтындар да табыла кетті. Виктория дәуірінің дәрігерлері оны қолдану қауіпті ауруға – нағыз және қорқынышты "велосипед физиогномиясына" әкелуі мүмкін деп мәлімдеді. Эскулаптардың пікірінше, велосипедті тебуге бел буған бойжеткендер есеңгіреп қалудан, ауыздың қисаюынан, көздің астындағы қара шеңберлер пайда болуынан қорыққан.

Әйелдердің велосипед айдауына тыйым салып, жарықта жүргізбеу – ұқсас аксиома.

Пойыз жаппай қырып жоятын қару болып саналды

Теміржолдың ашылуымен тауарлардың логистикасы жеңілдетілді. Ал адамдар сол уақытта алыс деп саналған қашықтықтарға өте жылдам және ыңғайлы саяхаттай алды. Міне, осы “жылдам” дегеннен мәселелер туындады. 30 км/сағ жылдамдық тіпті үйреншікті жолдар арасында да үрей тудырды. Мұндай жылдамдықтағы қозғалыс кезінде дене бөлшектенеді деген қауесеттер пайда болды. Фермерлер егістік алқаптарынан өтіп бара жатқан пойыздар егінді жояды, ал сиырлар сүт беру қабілетінен айрылады. Тіпті адамдар есінен танып қалады деп мәлімдеді.

Электр энергиясы ауруды тудырады

19 ғасырда электр энергиясынан қорқу жағдайлары шамадан тыс көп болды. Аурулар таралады. Электр қосқышқа қолың тисе өлім жағдайына дейін апарады деген секілді мифтер қоғамда, тіпті оқыған, көзі ашық ортада да кеңінен таралды. Әйелдер мен балаларды үйде шамдарды қоспауға шақырды.

Телефон – жындар әлеміне және басқа қауіптерге арналған портал

Телефонның пайда болған кезде халық арасында сөйлесіп тұрған адамның дауысы ғана емес, сонымен қатар жындардың бүкіл тобы сымдар арқылы таралады деген қорқынышты әңгімелер кең етек жайған. Аз көтерілгендер кем емес қорқады-өйткені мифтер бұл найзағай үшін керемет арна деп мәлімдеді.

19-ғасырдың аяғында Солтүстік Еуропа елдерінің ауылдық жерлерінде телефон компаниялары кеңселерді жалға алғанымен, қызметкерлерді жалдай алмады. Өйткені көптеген адамдар телефон зұлым рухтарды немесе дауыл мен найзағай тудырады деп алаңдады.

Радиофобтар – мифтерге негізсіз сену дәстүрлерін жалғастырушылар

Байланыс пен интернетті қамтамасыз ету үшін қажет базалық станция үшін орынды жалға алу да қиындық туғызады. Бірақ ол екі ғасырдан кейін ғана жүзеге асады. Радиофобия — бүкіләлемдік құбылыс. Алайда ол біздің елімізде соңғы уақытта қарқын алуда. Базалық станциялар бөлшектелуде. Ал кейбір жаңа аудандарда ешқашан ұялы байланыс қолжетімді болмаған. Өйткені радиофобтар бірнеше ғасыр өтсе де, бұл денсаулыққа зиян деп адасып келеді.

Ғылым бұл тезисті үзілді-кесілді жоққа шығарады. Байланыс операторлары бұл олқылықты болдырмау үшін станциялардың тығыздығы қажет екенін айтады. Ал станция жанында тұратын халық сигнал сапасының төмендігінен зардап шегіп келеді. Бірақ заң ойдан шығарылған қорқынышқа ұшыраған адамдар жағында. Өйткені ҚР-да базалық станцияны орналастыруға тыйым салатын көп пәтерлі үйдің 1 тұрғыны қарсы шықса жеткілікті, барлық жабдықтар орнатылмайды. Өкінішке орай, мұндай мысалдар көбейіп келеді.

Талқылау