Бұған дейін Тұңғыш Президент – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалығымен өткен Қауіпсіздік Кеңесінің отырысында қаралған және бекітілген ұлттық қауіпсіздік стратегиясында елдің ұлттық мүдделерін қорғаудың тұжырымдамалық тұрғыдан жаңартылған тәсілдері бар.

Стратегия – Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы бойынша жүзеге асырылатын жаңа мемлекеттік жоспарлау жүйесінің іргелі құжаттарының бірі. Ол алдағы бес жылға жоспарланған негізгі проблемаларға қарсы тұруға бағытталған делінген хабарламада.

Олардың ішінде, біріншіден, коронавирустық пандемияның жалғасуы және биологиялық қауіпсіздікке төнетін басқа қатерлер.

Екіншіден, экономиканы, еңбек қатынастарын, әлеуметтік саланы, ақпараттық кеңістік пен байланысты түбегейлі өзгертетін технологиялық өзгерістер.

Үшіншіден, қаржылық-экономикалық салаға әсер ететін сыртқы нарықтардағы дағдарыстық құбылыстар.

Төртіншіден, әлемдік және аймақтық аренадағы шиеленістің одан әрі ушығуы кері әсер етеді.

Осыған байланысты әлемнің көптеген дамыған елдері жаңа халықаралық және ішкі шындыққа сүйене отырып, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша саясатын қайта қарайды. Стратегия ұлттық қауіпсіздікті нығайтудың негізгі басымдықтарын анықтайды. Азаматтардың, қоғамның және мемлекеттің қауіпсіздігі бірінші орында. Стратегия адам капиталы саласындағы қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, ең алдымен, ұлттың интеллектуалды әлеуетін сақтауға және арттыруға бағытталған.

Ұлттық қауіпсіздіктің негізгі факторларына биоқауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша кешенді жұмыстармен қатар халықтың денсаулығын дамыту кіреді. Бұл бағыт құқық қорғау органдары мен сот жүйесінің тиімділігін арттыруды, халықты құқық бұзушылықтың барлық түрлерінен қорғауды да қамтиды.

Экономикалық қауіпсіздік міндеттері едәуір түзетілді. Оның қамтамасыз етілуі сыртқы әсерге төзімді, өнімділікті ынталандыратын және технологиялық күрделіліктің деңгейін жоғарылататын, тұрақты жұмыс өнімділігі жоғары жұмыс орындары мен халықтың табысын арттыру үшін жағдай туғызатын өсу моделіне көшуге байланысты.

Атап айтқанда, азық-түлік қауіпсіздігі, қаржы жүйесінің тұрақтылығы, көлік-транзиттік сектордағы тәуекелдерді азайту өзекті бағыттар болып табылады. Сонымен қатар экологиялық қауіпсіздік, оның ішінде экожүйелерді қорғауды ғана емес, сонымен қатар табиғи ресурстарды басқаруды да қамтиды. Бұл жерде елдің су қауіпсіздігі ерекше орын алады. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және салдарын азайту бойынша жұмысты жүйелі түрде күшейту қажет. Ақпараттық қауіпсіздік саласында өсіп келе жатқан киберқауіптерге қарсы тұру, қазақстандықтардың дербес деректерін, ақпараттық инфрақұрылымды, стратегиялық нысандарды қорғау және жалпы алғанда ұлттық ақпараттық кеңістіктің қауіпсіздігін жақсарту маңызды рөл атқарады.

Қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету – халықаралық аренада ұлттық мүдделерді алға тарту ұлттық қауіпсіздіктің дәстүрлі бағыттарының бірі болып табылады. Сонымен қатар олардың мазмұны жаңа аймақтық және жаһандық сын-қатерлерді, соның ішінде гибридті және ассиметриялық проблемаларды көрсететін күрделі өзгерістерге ұшырады. Әрбір басым бағыт бойынша алдын алу тетіктері мен қауіп-қатердің алдын алудың нақты шаралары әзірленді. Олар Ұлттық қауіпсіздік тәуекелдерін басқару жөніндегі іс-шаралар жоспары арқылы жүзеге асырылады, сонымен қатар ұлттық жобалар мен мемлекеттік жоспарлау жүйесінің басқа құжаттарына енгізіледі.

Осылайша, Стратегия азаматтарды, қоршаған ортаны қорғаудың, әлеуметтік-экономикалық саланың және халықтың әл-ауқатының тәуекелдерін төмендетудің нақты мақсаттарын айқындай отырып, толықтай қолданбалы маңызға ие болады. Тәуекелдерді басқарудың озық әдістері негізінде индикаторлардың бірыңғай жүйесі қалыптасуда. Бұл Стратегияны іске асыру жөніндегі іс-шараларды жедел бақылауға, олардың азаматтар мен мемлекет қауіпсіздігінің жай-күйіне әсерін бағалауға мүмкіндік береді.

Талқылау