"Көкпарды рухы әлсіз адамдар ойнамайды": Көкпаршы қыз Ева Жигалина ұлттық ойынға махаббаты туралы айтты

Қаскелеңдік Ева Жигалина “көкпар бие мен әйелдердің ойыны емес” деген қалыптасқан стереотипті бұзып қана қоймай, талай қарсыласын шаң қаптырып жүрген көкпаршы. Ол болашақта ізбасарларын дайындап, ұлттық ойындарға үйрететін ат спорты мектебін ашуды армандайды, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі.

Ева Жигалина – 6 жасынан атқа мініп өскен әккі шабандоздың бірі. Оны "орыс қызы" деп жүргендер қателеседі. Еваның ұлты – казак. Ата-бабасы кәдімгі Дон казактарынан тарайды. 

Оның көкпармен айналысқанына 15 жылдан асты. Еркектермен тең дәрежеде ойнайды. Кейде салмағы шамамен 60 келі болатын серкені көтереді. Ол жынысына байланысты жеңілдік берілгенін қаламайды. Ер көкпаршылар да оны мойындағысы келмейді.

Жуырда Ева келеңсіз оқиғаны басынан өткізді. Ойында қатысушылардың бірі оны алаңнан қуып жіберген. Ата дәстүрді бұзып жүргенін айтқан. Ева мұндай жағдайға алғаш рет тап болғанын айтады, әдетте ақсақалдар оны қолдап, көшпенділердің ежелгі өнерін дәріптеп жүрген қызға батасын береді.

“Өзімнің анам да қойшының қызы болған, осы көкпар тартып өскен. Енді бұл қыздың да талабы бар. Оған ешкім "тарт-тартпа" деп шектеу қоя алмайды ғой. Тартқаны дұрыс. Көкпарды талай ер адамнан жақсы тартады”, – дейді атбегі Самат Жұмағалиев

Ал өзін ұнатпаған қарсыласын Ева шабандоздар сайысына қатысуға шақырған. Бірақ жарыстың уақыты мен күні әлі белгіленбепті.

“Алғашқы көкпарға 15 жасымда қатыстым. Шақырусыз. Өзім де таң қалдым. Атқа мініп келе жатқанмын, көкпаршылардың ойнап жүргенін көрдім. Оларға қарай барып, серкені іліп әкеттім. Сосын олар жоқ болып кетті, - деп күледі Ева. - Мені қуды. Бірақ менің атым мықты, тауға үйренген, аяғы күшті. Оны бос жібергенімде, зулап шапты. Сергені қайда жасырамын деген ой келді. Әкеме істегенімді айта алмаймын - ол маған ұрысады. Содан кейін ұтысты достарыма бердім. Ойнағым келді. Жаппай көкпарға қатыса бастадым, ол жерде қатысушылар командаға бөлінбей, әркім өзі үшін ойнайды. Бірақ ата-анам мұны құптамады. Қауіпті деді”.

Бойжеткен өмірінде жылқылар қашан пайда болғанын есіне түсіре алмайды. Әкесі көп жылдан бері Қаскелең шатқалының тауында орманшы болып жұмыс істейді. Анасы керемет шабандоз болған. 

• Атымен көліктің үстіне шығып кеткен: Алматы облысында көкпардың соңы жаппай тәртіпсіздікке ұласты (видео)


• Әбдіжаппар Әлқожа 30 мың адамға көкпар беріп, ұлдарына дүркіретіп той жасады


• "Садақ сияқты өткір, дауыл сияқты күшті": 80-дегі салт атты ақсақал шабысымен желіні таңғалдырды

Қарасай ауданының көкпаршылары Ева Жигалинаны "Амазонка" лақап атымен жақсы таниды.

Ол жұбайы Тельман Мусаевпен осы атбегілік өнердің арқасында танысып, табысқан. Екеуі 2015 жылдан бері Жамбыл ауданындағы "Көкбастау" атшабарының іргесінен жылқы фермасын ашып, бәйгеге шауып, көкпарға түсетін сәйгүліктерді баптаумен айналысып келеді.

“Мен Евамен танысқанда көкпар тартып жүрген. Ол – оның хоббиі, сүйікті ісі. Жанында көкпар тартып жүрген жігіттер бұған қарсы емес. Өзі атты жақсы көреді. Оған енді қалай бармайды?”, – дейді атбегі Тельман Мусаев.

“Көкпарда ең қиыны – "гол" соғу. Бұл күштің ойыны, қарсыластарға қарсы 40 минут төтеп беру үшін физикалық дайындығың дұрыс болуы керек. Рухы әлсіз адамдар көкпар ойнай алмайды, ол жер – нағыз ессіз құмарлықтың қайтайтын орны. Ешкі немесе қошқардың еті 70 келідей, ауыр әрине, бірақ мен қиындықтан қорықпаймын. Жылқылар да арнайы дайындықтан өтеді. Жылқы әлсіз болса, ештеңе істемейді. Сондықтан жылқыны өзіңізге баптап алғаныңыз абзал. Бәрі әсер етеді, сағаттар бойы жаттығу да, дұрыс диета да” – деді көкпаршы қыз.

Ева Жигалина көкпар мен бәйгеге қосатын жануарды кәсіби түрде таңдап, байыппен қарайды.

“Көкпарға атты жер-жерден іздеп жүріп таңдаймын. Дончак пен Қостанай тұқымы көкпар тартқанға өте қолайлы. Мына Самсон есімді атымды 3 жасынан баптадым. Қазір ол топқа бұзып-жарып кіретін кәсіби ойыншыға айналды. Құлындарды Польшадан, Ресейден алдырамыз. Бұл – бейнеті өте ауыр еңбек. Ыстық-суыққа қарамаймын. Күніне 3-4 сағат атқа мінемін”, –дейді ол.
Әрине, Ева ойын кезінде құлап, жарақат та алған кездері болғанын жасырайды. Дегенмен бұл ұлттық ойынымызды тастауға себеп бола алмайды, дейді көкпаршы.

Ержүрек шабандоз болашақ көкпаршыларды дайындауды қалайды.

“Қазір халықтың көкпарға деген қызығушылығы зор. Маған ұлдар да, қыздар да жазады, сабақ беруімді сұрайды. Міндетті түрде ұлттық ойындарға бағытталатын ат спорты мектебін ашуды армандаймын, - дейді Ева.