2024 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында Қазақстанға тауар импорты 43 миллиард доллар (19,83 триллион теңге) болды. АҚШ – 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4,8%-ға аз. Негізгі жеткізушілер Ресей мен Қытай болды. Олар импорттың жалпы көлемінің 54,9%-ын құрады: тиісінше 12,7 миллиард ( 5,86 триллион теңге) және 10,9 миллиард доллар (5,03 триллион теңге).

Бұл ретте Ресейден импорт 3,3%-ға өссе, Қытайдан жеткізілім, керісінше, 5,1%-ға азайды.

Импорттың үлкен көлемі Германиядан ( 968,15 миллиард теңге), АҚШ-тан (784,55 миллиард теңге), Оңтүстік Кореядан (600,95 миллиард теңге) және Франциядан (600,95 миллиард теңге) және Түркиядан (600,95 миллиард теңге) келді.

Импорттаушылар ондығына Италия (433,93 миллиард теңге), Жапония (425,88 миллиард теңге), Өзбекстан (404,69 миллиард теңге) және Беларусь (253,95 миллиард теңге) кірді.

Импортталатын тауарлардың негізгі санаттары жеңіл автокөліктер (4%), дәрі-дәрмек (3,1%), ұшақтар (3%), телефондар (2,8%) және автокөліктерге арналған кузовтар (2%).

Сонымен қатар 2023 жылы Қазақстанға тауар импортының көлемі 60,4 миллиард доллар (27,88 триллион теңге ) болды. Бұл бір жыл бұрынғыдан 18,6%-ға артық.

Фото: Energyprom

Ал жаһандық ауқымдағы жағдай қандай

Жалпы алғанда, 2023 жылы әлемдік сауда көлемі 2022 жылғы рекордтық жылмен салыстырғанда 6%-ға төмендеді. Әлемдік импорттың жартысынан көбі – 12,4 триллион доллар (5,72 квадриллион теңге) – 10 елден келген.

Бұл елдердің тұрақты экономикасы және үлкен тұтыну нарығы бар. Бизнесті инвестициялау, қолда бар табыс және валюта бағамдары сияқты факторлар да импорт динамикасына айтарлықтай әсер етеді.

Тауарлардың ең ірі импорттаушылары АҚШ пен Қытай болып қала береді7

2023 жылы Америка Құрама Штаттары әлемдегі ең ірі импорттаушы мәртебесін сақтап, 3,2 триллион долларлық (1,48 квадриллион теңге) тауар импорттады.

Дамыған экономикасы және кең тұтынушылық базасы бар Америка Құрама Штаттары автомобильдер, электроника, өнеркәсіптік жабдықтар және фармацевтика сияқты санаттар бойынша импортта жетекшілік етеді.

Мексика бұл тауарлардың айтарлықтай бөлігін жеткізеді. Ал Канада шикі мұнайдың, табиғи газдың және басқа ресурстардың негізгі көзі саналады.

Фото: Energyprom

Дегенмен, жақында ғана сайланған АҚШ президенті Дональд Трамп Мексика мен Канададан келетін импортқа 25 пайыздық баж салығын енгізуге ниетті екенін мәлімдеді. Бұл шара іске асырылса, шекараның екі жағындағы бизнес пен тұтынушылардың шығындарын айтарлықтай арттыруы мүмкін.

Қытай басқа елдерге қарағанда, негізінен Сауд Арабиясынан, Ресейден және Ирактан шикі мұнай импорттау бойынша екінші орында тұр.

Жалпы алғанда, Қытайдың импорты 2023 жылы 2,6 триллион доллар (1,2 квадриллион теңге) болды. Қытай тауар саудасында үлкен профицитке ие болды, экспорт импорттан 1,3 триллион доллардан (600,95 триллион теңге) асады. Бұл өндіріс пен еңбек шығындарының төмендеуіне және басқа факторлармен қатар ішкі жинақтардың жоғарылауына байланысты.

АҚШ Қытайдың жаһандық саудадағы өсіп келе жатқан позициясымен қорғаныс тарифтерінің көмегімен күресуді жоспарлап отыр. Сонымен, егер Канада мен Мексика үшін импорттық баж салығының 25% шегі жоспарланған болса, Қытай үшін шекті мән 60% болады.

Талқылау