TikTok әлеуметтік желісіндегі "Неге мен Қазақстаннан кеткім келеді" тақырыбындағы бейнероликтер мыңдаған лайк жинап жатыр. Мұндай жазбалар аз емес. Авторлар, олар көбі жасөсіпірімдер, елден кетуге ниеттің бірнеше себептерін атайды, олардың ішінде сыбайлас жемқорлық, байланыс, жалақының төмендігі, әлсіз білім және экономика бар. Мамандар мұны дабыл қоңырауы ретінде қабылдайды.

Бұл Қазақстандағы өмірге наразылық тақырыбы ортада, оның ішінде отбасында үнемі талқыланатынын білдіреді. Осылайша жасөспірімдер өздерінің ортасындағы ғана емес, қоғамдағы пікірді көрсетеді.

"Егер оларда осындай ойлар болса, онда мұның бәрі сырттан таратылады. Менің ойымша, олардың ата-аналары да осылай ойлайды, бірақ кетуге мүмкіндік жоқ. Себебі көшу үшін қандай да бір материалдық мүмкіндіктер болуы керек. Жасөспірімдер бұл әлеуетке ие, жоқ дегенде олар оқи алады, ал оқыса, жұмысқа тұра алады", - деді әлеуметтанушы Камила Ковязина.

Сарапшылар билік мұндай сигналдарға қоғам тарапынан жауап беруі керек деп санайды. Бірақ бейнежазбаларда тыйым салу немесе бұғаттау түрінде емес, кетуге деген ұмтылысқа әкелетін мәселелерді шешу арқылы шара қабылдау керек.

Қоғаммен байланыс жөніндегі маман Нүркен Халықбергеннің айтуынша, бірінші кезекте білім беру жүйесін қолға алу қажет.

"Финляндияның мысалын білеміз, бұл әлемдегі ең инновациялық және бәсекеге қабілетті экономика, Оңтүстік Корея, Сингапур және Израиль туралы да осыны айтуға болады. Осы елдердің саясаткерлерімен сөйлескен кезде Мен әрқашан сұраймын: "Сіздердің бәсекеге қабілеттілігіңіздің ең үлкен құпиясы неде, инновацияңыздың құпиясы қандай?". Олар әрдайым: "Біздің білім беру жүйесіне салынған инвестициялар көлемі", - дейді. Елдің дамуына мүмкіндік беретін - білім", - деді Нүркен Халықберген.

Шындықты өзгерту арқылы ғана азаматтардың, оның ішінде жасөспірімдердің Қазақстаннан кетуіне жол берілмейді, дейді мамандар. Әйтпесе, шетелге көшетіндер саны арта түседі. "LS" журналының мәліметінше, өткен жылдың 9 айында Қазақстаннан 21 мың адам кетіп, 9 мыңнан сәл астамы келген.

Талқылау