Қазақстандықтар жаппай жұмыс берушілерге шағымданып жатыр
Қазақстандықтар жалақы төлемдері мен зейнетақы аударымдарының кешігуіне, сондай-ақ жұмыстан заңсыз босатылуына жаппай шағымданып жатыр. Салықтарға мораторий мен шағын кәсіпкерлікті тексеруге мораторий енгізілгеннен кейін жұмыс берушілер заңды ескермей әрекет етуде. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі "Астана" арнасына сілтеме жасап хабарлайды.
Валерий Токарева Оралдағы кафелердің бірінде сатушы-кассир болып үш жыл еңбек еткеннен кейін кенеттен жұмыстан босатылды. Ол жұмыс берушімен арадағы келісімшартты көрмеген, бірақ оған ең төменгі жалақы мөлшеріндегі зейнетақы аударымдарын төлеген. Ол қызметкер ретінде өзіне ешқандай шағым болмағанын айтады.
"Біздің менеджер маған түнде WhatsАpp-та жұмыстан босатылғанымды жазды. Неліктен жұмыстан босатылғаным, неге жұмыстан босатылғаным туралы түсініктеме болған жоқ. Мен салық инспекциясына, еңбек инспекциясына, әкімдікке жүгіндім. Барлық жерде маған мораторий жарияланған, оларды тексере алмайтынын айтты", - деді Валерия Токарева.
Әйел енді шындықты соттан іздеуге ниетті. Еңбек инспекциясы бөліміне биыл шамамен 200-ге жуық осындай өтініш түскен. Бұл ретте инспекторлар дәрменсіз: шағын және микрокәсіпкерлік нысандарын тексеру, бақылау және қадағалау 2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап үш жылға тоқтатылды.
"Қазір президенттің жарлығына сәйкес біз шағын және микрокәсіпорындарды тексере алмаймыз. Біз жай ғана азаматтардың өтініштерін қабылдап, оларды талдаймыз, содан кейін жұмыс берушілерге түсініктемелері бар хаттар жібереміз және бұзушылықтарды жоюды сұраймыз", - дейді БҚО еңбек инспекциясы басқармасының бөлім бастығы Дастан Калел.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі жаңа ережелер күшіне енген 8 ай ішінде 16 мыңнан астам қазақстандық жұмыс берушілерге шағымданғанын хабарлады. Құқық қорғаушы Павел Кочетков іс жүзінде азаматтардың конституциялық құқықтарын қорғау үшін ешқандай шаралар қолданылмағанына наразылығын білдірді.
"Олар президенттің осы жарлығына сілтеме жасай отырып, тексерулер жүргізуден үзілді-кесілді бас тартады. Екінші жағынан, бізде бар - мен жұмыс берушілер тарапынан азаматтардың құқықтарын жаппай бұзу туралы айтудан тартынбаймын. Және барлығына сотқа жүгіну ұсынылады. Бірақ сот - бұл қымбат әрі күрделі процедура және ұзақ, әркімнің қолынан келе бермейді", - деп түсіндірді БҚО адам құқықтары жөніндегі халықаралық бюро филиалының жетекшісі Павел Кочетков.
Құқық қорғаушы заңсыз жұмыстан босату мәселесімен бас прокуратураға жүгінді. Сонымен бірге, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі үкіметтен төленбеген жалақы бойынша тексерулер бөлігінде мораторий әрекетін алып тастауды сұрайды.