Қазақстанда педофилдік әрекеттер саны күрт өскен

Қазақстанда зорлық-зомбылықтан зардап шеккен балалармен жұмыс істей алатын мамандар жетіспейді. Ал полицейлер көбіне балалармен жұмыс істеуге дайын болмайды. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі "Хабар 24" арнасына сілтеме жасап хабарлайды.

Ең аңғал және қорғансыз адамдар зардап шегеді. Олар - балалар. Кінәліні жазалау ғана емес, сонымен бірге қорлаудан кейінгі салдардың алдын алу маңызды. Бұл іспен негізінен мектеп мамандары айналысады. Олар балалармен жұмыс істей алады, бірақ зорлық-зомбылықтан кейін оңалту мәселелерінде қабілетсіз келеді. Ал дағдарыс жағдайында, оның ішінде психологиялық жарақаттан кейін көмек көрсете алатын мамандар жетіспейді. Бүкіл ел бойынша 50-ге жуық кәсіби маман бар.

"Жарақаттармен жұмыс істеу үшін бірнеше жыл қажет. Бүгінгі таңда біздің психологтарымыз жалақысы аз болғандықтан, мұндай дайындыққа қол жеткізе алмайды. Қымбат. Ұзақ мерзімді. Сондықтан бізде мамандар жоқ", - деді Қазақстан психологтары қауымдастығының төрайымы Гүлзат Асанова.

Қоғам белсенділерінің пікірінше, тағы бір проблема - сапасыз тергеу процесі. Куәгерлік ету кезінде кішкентай жәбірленушіге бала қиялы деп сенбеуі мүмкін. Нәтижесінде бала тұйықталып, депрессияға түсіп, өзіне одан да көп зиян келтіруі мүмкін.

"Бізге арнайы курстар қажет. Баланың психологиясын түсіну керек. Тергеу кезінде көптеген суицидтер болады. Бізде өткен жылы тіркелген 20 қылмыстық іс болды, 15 суицид әрекеті болды. Олардың екеуі ажал құшты. Бір бала мүгедек болды. Сондай-ақ, балалар тергеу шараларына шыдай алмайды", - деді қоғамдық қордың жетекшісі Дина Смаилова.

Көптеген жағымсыз тергеу эксперименттері мен бірнеше сағаттық жауап алуға тіпті ата-аналар да төтеп бере алмайды. Заңгерлердің айтуынша, олар көбінесе өтініштерін кері қайтарып алады, өйткені баласының қайтадан қиналғанын қаламайды.

"Өкінішке орай, бізде тергеушілер арасында арамы полицейлер бар, олар үшін балаға қатысты зорлық-зомбылық бұл қорлау емес. Бұл жай ғана құтылу керек тағы бір мәселе. Менің досым көз жасымен: "Халида, неге солай? Олар менің баламның психикасын бұзды", деді. Мен оған: "Бұл мен үшін бала, мен үшін және олар үшін бұл тағы бір проблема", - деп айттым", - деді адам құқықтары жөніндегі ғалым-заңгер Халида Әжіғұлова.

Соңғы жылы Қазақстанда педофилия 8%-ға артты. Мамандар елде балаға қатысты бұл проблемаға жан-жақты көзқарас жоқ дейді. Мысалы,  Ұлыбританиядағы сияқты. Онда әйелдер немесе балалар зорлық-зомбылықтан зардап шеккен жағдайларды тергеумен айналысатын арнайы бөлім бар. Бұл ретте тек арнайы оқытылған қызметкерлер ғана жұмысқа жіберіледі. 

"Егер кенеттен баланы зорлады деген күдік болса, бұл баланы ешқашан полиция бөлімшесіне шақырмайды, арнайы дағдарыс орталықтары бар, арнайы мекемелер бар, тіпті муниципалды мекемелерде де бала келе алатын арнайы жабдықталған балалар бөлмелері бар және бұл баламен әңгіме жүргізіледі. Сонымен қатар, полиция қызметкері бұл әңгімені біз сияқты формада өткізбейді", - деді Халида Әжіғұлова.

Бізде мұндай дағдарыс және оңалту орталықтары жоқ. Қашықтан қолдау жеткіліксіз. Қоғам белсенділері 111 сенім телефонын қайтару қажет деп санайды. Олардың айтуынша, қазіргі уақытта жұмыс істеп тұрған желілер жүктемеге төтеп бере алмайды.