Перуашев шетелдік маркетплейстерді құн салығын төлеуге міндеттеуді ұсынды
Депутат Азат Перуашев Temu, Amazon, AliExpress сияқты сыртқы нарықтарға жаңа талаптар енгізу туралы бастама көтерді. Мәжілісмен реттеудің жоқтығы ел бюджетіне айтарлықтай шығын әкелетінін айтты. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Коллаж Stan.kz
Азат Перуашев премьер-министрдің орынбасары – Ұлттық экономика министрі Серік Жұманғаринге депутаттық сауал жолдады.
Депутаттың айтуынша, халықаралық онлайн-платформаларға салықтық бақылау жүргізбеу бюджетті қомақты шығынға әкеледі. Сондай-ақ қазақстандық кәсіпкерлерді келеңсіз жағдайға қалдырады дейді.
"Бюджетті толықтырудың маңызды арналарының бірі импортты реттеу. Шетелдік маркетплейстер 200 еуроға дейінгі тауарларды бажсыз әкелу құқығын пайдаланады. 2023 жылы шетелдік маркетплейстер 505 миллиард теңгенің тауарын жеткізді. Бірақ бюджетке 24 миллиард теңге ғана төледі. Бұл айналымның 4,8%-ы ғана. Бұл кедендік баждан толығымен кету деген сөз, Қосылған құн салығынан 2,5 есе аз. Шетелдік маркетплейстердің Қосылған құн салығынан жалтаруы салдарынан бюджет 60 миллиард теңгеден айырылды", – деді депутат.
Депутаттың айтуынша, онлайн-платформалардың салық төлемеуі отандық бизнестің нарықтан ығысуына әкеледі.
Қазақстандық бизнесмендер барлық алымдарды есепке алғанда 16,3 пайызға дейін, ал кейбір жағдайларда 62 пайызға дейін салық ауыртпалығымен жұмыс істейді. Ал шетелдік онлайн платформалар іс жүзінде салықты айналып өтеді. Бұл тең емес жағдай туғызады және отандық бизнестің нарықтан ығысуына әкеледі", – деді депутат.
Перуашевтің есебі бойынша, 2023 жылы шетелдік компаниялардың Қосылған құн салығын төлемеуі салдарынан ел бюджеті 60 миллиард теңгеден астам шығынға ұшыраған.
“Бұл үрдіс сақталатын болса, 2024 жылға арналған шығын 250 миллиард теңге болуы мүмкін. Ал 2029 жылға қарай Қазақстандағы барлық онлайн сатып алулардың жартысы тек сыртқы нарықтар арқылы жүзеге асырылады. Бұл сөзсіз қазақстандық өндірушілер үлесінің одан әрі қысқаруына, жұмыс орындарының жабылуына және бюджет кірісінің төмендеуіне әкеледі”, – деді депутат.
Азат Перуашев өз өтінішінде электронды коммерцияны реттеудің әлемдік тәжірибесін ұсынды.
Мәселен, Еуропалық Одақ 30 пайыздық баж салығын енгізуді және Қытай базарларын Қосылған құн салығын төлеушілер ретінде міндетті тіркеуді талқылап жатыр. Үндістанда қазір шетелдік және жергілікті онлайн платформалар арасында серіктестік орнату талабы бар. Бұл бюджет кірістерін арттырып, ұлттық бизнеске қолдау көрсетеді.
Парламенттегі "Ақ жол" фракциясы мыналарды ұсынады:
- Қазақстанның салық органдарында сыртқы нарықтарды міндетті тіркеу туралы талапты енгізу;
- Үндістан үлгісіне сүйеніп, шетелдік нарықтар үшін қазақстандық платформалармен және өндірушілермен ынтымақтасу міндеттемесін енгізу мәселесін қарастыру;
- қазақстандық тұтынушылардан алынатын табысқа Қосылған құн салығы және басқа да салықтарды міндетті төлеуді енгізу;
- шетелдік бөлшек сауда желілері арқылы сатылатын бажсыз сауданың параметрлерін азайту немесе жою мәселесін қарау;
- халықаралық төлем жүйелерімен интеграцияны, қызметтер мен логистиканы ұйымдастыруға жәрдемдесуді қоса алғанда, отандық электрондық сауданы және оның қатысушыларын мемлекеттік қолдау шараларын әзірлеу.
"Бұл шаралар тиімсіз бюджет шығыстарын қысқарту, контрабанда мен сыбайлас жемқорлықпен күрес және сұр импортқа толық салық салумен қатар бюджет тапшылығын айтарлықтай қысқартуға және үкімет жариялаған параметрлерді, салық реформасы төңірегіндегі талқылаудың қарқындылығын төмендетуге қабілетті деп санаймыз", – деді Азат Перуашев.
Айта кетейік, бұған дейін Қазақстанда онлайн саудамен айналысатындар салық төлеушілер тізіміне енгізілетіні туралы жазған едік.