Қазақстан халқы Ассамблеяның ұлтаралық келісім саласындағы жетістіктері бүгінде еліміздің беделін арттыруда - Қоғам белсендісі

Қазақстан өз тәуелсіздігінің 30 жылы ішінде қоғам мен мемлекет өмірінің көптеген салаларында айтарлықтай табыстарға қол жеткізді. Қазақстан халқы Ассамблеясына маңызды рөл берілген әлеуметтік, этникалық және діни тұрақтылықты сақтау біздің еліміздің сөзсіз жетістігі болып табылады. Этносаралық келісім мәселелері мемлекет пен қоғамның назарында. Осының арқасында Қазақстан бейбітшілік пен келісімді қамтамасыз етудің неғұрлым теңдестірілген және тиімді жүйелерінің біріне ие болды.

Ассамблеяның рөлі үйлесімді мәдени әралуандықты, діни бостандықтар мен конфессияаралық қағидатты қолдау мен одан әрі дамыту болып табылады.

Бүгінде Қазақстан халқы Ассамблеясы этносаралық келісім мен Қазақстан халқының бірлігін одан әрі нығайту үшін қолайлы жағдай жасауға ықпал етуде. Сонымен қатар, ҚХА мемлекеттік органдарға қоғамда шиеленіскен көңіл-күй көріністеріне қарсы тұруға, демократиялық нормаларға сүйенетін азаматтардың саяси-құқықтық мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдеседі. Ассамблея барлық қазақстандық этностардың мәдениеттерін, тілдері мен дәстүрлерін жаңғырту, сақтау және дамыту бойынша жәрдем көрсетеді.

ҚХА құрылымында жүйелі жұмыс жүргізу нәтижесінде елімізде этносаралық және конфессияаралық келісімнің бірегей үлгісі, сенім, ынтымақтастық пен өзара түсіністіктің ерекше ахуалы қалыптасты. Осылайша, әрбір қазақстандық этностық немесе діни тиесілілігіне қарамастан, ел Конституциясында кепілдік берілген азаматтық құқықтар мен бостандықтардың барлық толықтығын иеленеді және пайдаланады

Ассамблея қамқорлығымен барлық өңірлерде облыстық, қалалық, аудандық және ауылдық деңгейлерде, сондай-ақ ірі кәсіпорындардың ұжымдарында 2753 Қоғамдық келісім кеңесі және 1801 аналар кеңесі құрылды. Кеңестер жергілікті жерлердегі халықтың өзекті мәселелерін шешуге белсенді қатысады, кез келген жанжалдың алдын алу саласында жұмыс істейді.

ҚХА Аналар кеңесі өз қызметін еліміздің әрбір елді мекенінде жүзеге асырады. Оның мүшелері – белсенді өмірлік ұстанымы бар әйелдер. Әрине, бұл бірінші кезекте көп балалы аналар, мемлекеттік құрылымдардың, этномәдени бірлестіктердің, ғылыми және шығармашылық зиялы қауымның өкілдері, психологиялық-медициналық мекемелердің қызметкерлері, медиаторлар мен жастар.

Аналар кеңесі біздің ұлттық құндылықтарымыз жанданатын өзіндік мектепке айналды. Жаһандану дәуірінде жастар сыртқы әлеммен интеграциялануға тырысып, басқа мәдениеттердің ерекшеліктерін жақсы білетіні, бірақ өздерін нашар білетіні ешкімге құпия емес. Сондықтан аналар кеңесінің мүшелері Қазақстан халқы Ассамблеясының жобаларына қуана қатысады, онда жас ұрпаққа біздің ұлттық құндылықтарымыздың, әдемі және өнегелі дәстүрлеріміздің мәні түсіндіріледі. "Қазақтану" сияқты жобалар жастар үшін тартымды бола түсуде.

Сонымен қатар, этномәдени бірлестіктер жанында 138 жастар ұйымы жұмыс істейді, олардың құрамына Қазақстан халқы Ассамблеясының "Жаңғыру жолы" республикалық жастар қозғалысына біріктірілген 6,7 мыңнан астам адам кіреді. Бұл ерікті қозғалыс Жастар бастамаларын қолдау және дамыту саласындағы әртүрлі ұйымдармен ынтымақтастықты жүзеге асырады. ҚХА "Жаңғыру жолы" РЖҚ қызметінің мақсаты - Тұңғыш Президент – Елбасы Н.Ә.Назарбаев құрған қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің қазақстандық моделі негізінде түрлі этностардың жастарын топтастыру болып табылады.

ҚХА-ның қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірлік саласындағы жұмысының маңызды бағыттарының бірі ол медиация институтын дамытуға жәрдемдесу. Ассамблеяның инклюзивті медиация желісіне 1 республикалық және 28 өңірлік кеңестер, сондай-ақ 503 медиация кабинеті кіреді. ҚХА медиаторларының саны 926 адамды құрайды. Медиация кеңесі Қазақстан халқы Ассамблеясы жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылады. Республикалық кеңестің құрамы ҚР Парламенті депутаттарынан, судьялардан, мемлекеттік органдардың, қоғамдық медиация ұйымдарының өкілдерінен, адвокаттардан, ҚХА медиация кабинеттерінен және басқалардан құралады, бүгінгі күні онда 21 адам бар.

Кеңестің негізгі мақсаты – Қазақстан Республикасында қоғамдық келісімді қамтамасыз етуде медиация институтын дамыту, қоғамдық келісім саласында медиация бойынша ҚХА құрылымдарының қызметін үйлестіру және жүйелеу, медиация бойынша ҚХА құрылымдарының қызметін ақпараттық және әдістемелік қамтамасыз ету, ҚХА құрылымдары үшін Этносаралық қатынастар саласында медиация бойынша әдістемелік материалдар әзірлеу және тағы басқалар.

Бүгінде Қазақстан халқы ассамблеясы посткеңестік кеңістікте ғана емес, бүкіл әлемдік кеңістікте өз орнын табуда. Тұңғыш Президент, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев қалыптастырған этносаралық келісім мен жалпыұлттық бірліктің үлгісін бүгінде бүкіл әлемдік қоғамдастық мойындады.

Ассамблеяның ұлтаралық келісім саласындағы жетістіктері бүгінде Қазақстанның беделін арттырып, Қазақстанның өркендеуі мен бірлігімізді нығайту үшін халықаралық аренада достық қарым-қатынас орнатуға мүмкіндік береді.

Қазақстанда 100-ден астам этнос тұрады, олар үшін бірыңғай азаматтық ұстаным негізінде бірыңғай әлеуметтік-мәдени жүйе шеңберінде өзінің ұлттық нысанын үйлесімді сақтау үшін мүмкіндіктердің кең дәлізі құрылған.

Бүгінгі таңда кез келген азамат этникалық тегіне қарамастан Ана тілі мен мәдениетін үйренеді. Бүгінгі таңда Қазақстанда 88 мектеп жұмыс істейді, онда оқыту толығымен өзбек, тәжік, ұйғыр және украин тілдерінде жүргізіледі. 108 мектепте Қазақстанның 22 этносының тілі дербес пән ретінде оқытылады. Сонымен қатар, 195 мамандандырылған лингвистикалық орталық ашылды, онда балалар ғана емес, ересектер де 30 этностың тілін оқи алады.

Сондай-ақ, мемлекеттің қолдауымен республикада 52 этникалық газет пен журнал жұмыс істейді. Газеттер мен журналдар 15 тілде, радиохабарлар 8 тілде, телебағдарламалар 7 тілде шығарылады. Қоғамдық бірлестіктердің көпшілігінде интернетте өз сайттары бар.

Қазақстан халқы Ассамблеясы бірқатар қоғамдық-саяси акциялардың, соның ішінде Мемлекет басшысының өкілеттігін ұзарту және жаңа Конституцияны қабылдау бойынша екі референдумның бастамашысы болды. Ол "қоғамдық бірлестіктер туралы", "Мәдениет туралы", "Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы" және басқа да заң жобаларын дайындауға белсенді қатысты.

Ассамблеяның маңызды құрылымдық бөлімшесі еліміздің барлық өңірлерінде ашылған Достық үйлері болып табылады. Алматы қаласында Республикалық Достық үйі, Астанада Елбасының тапсырмасы бойынша салынған Бейбітшілік және келісім сарайы жұмыс істейді. Мұнда Қазақстан халқы Ассамблеясының жыл сайынғы сессиялары, әлемдік және дәстүрлі діндер съездері және басқа да маңызды іс-шаралар өтеді.

Менің ойымша, Қазақстанның ең басты игілігі – бұл 30 жыл бойы ашық аспан астында, біртіндеп экономикалық прогресс пен еліміздің әрбір азаматының әл-ауқатының жақсаруы. Егер тәуелсіздік алған сәттегі өмір сүру деңгейін және бүгінгі күні қандай нәтижелерге қол жеткізгенімізді салыстыратын болсақ, біз достық, келісім мен бірлік-еліміздің өркендеуінің негізі екенін айқын түсінеміз.

Автор: Шерзод Пулатов

Нұр-Сұлтан қаласы өзбек этномәдени орталығының торағасы, ҚХА Ғылыми-сарапшылық кенесінің және ҚР СІМ Қоғамдық кенесінің мүшесі, қоғам белсендісі