"Дәстүрлі қазақ қоғамында мінсіз қыз мақта сияқты жұмсақ". Айя Шалқар арт-жобасында әйелдердің рөлі жайлы айтты
Қазақстандық арт-суретші, модель Айя Шалқар әйелдердің құқықтары арт-жобасын таныстырды. AR технологиясының көмегімен (толықтырылған шындық-ескерт.РД) Айя қазақ мәдениетінің дәстүрлі элементтерін қолдана отырып қоғамның проблемалық мәселелерін көрсетуге тырысты. Тұрмыстық зорлық-зомбылық, виктим-блейминг, кемсітушілік және сексизм — ХХІ ғасырдағы қазақстандық әйелдердің бетпе-бет келіп жүрген проблемалары.
Дипломдық жұмысына арнайы жасалған жоба алты сериядан тұрады.
"The Golden Woman" (Алтын әйел)
Әйелдер Қазақстан парламентіндегі тек 22% ды алады, ал облыс әкімі лауазымына еліміздің тарихында алғаш рет тек 2020 жылы ғана әйел тағайындалған. Қазақстан халқының басым бөлігі әйелдер энономикалық және саяси дисуссияларға қатыспауы тиіс, олардың билікте орны жоқ деп санайды. Қалған салалар да жыныстық белгі бойынша қабылдайды: ерлер индустрия саласын көбірек иемденсе , ал әйелдер қоғамдық және қызмет көрсету секторында бой көрсетеді.
"How Many Cups?" (Шеше шеше, неше ĸесе сынды ĸеше)
Қазақстанда жыл сайын үйдегі зорлық-зомбылық салдарынан орташа есеппен 400 әйел көз жұмады. Статистикаға сәйкес, аймақтарда әрбір үшінші әйел серіктес тарапынан зорлық-зомбылыққа ұшыраған. 2017 жылы Қазақстандағы үйдегі зорлық-зомбылық әкімшілік бұзушылықтар бөліміне ауыстырылды және осы уақытқа дейін олардың аз бөлігі полицияға арыз беруге жетеді.
From 40 Homes (Қызға қырық үйден тыю)
Әйелдерге жасалатын зорлық-зомбылықтарың қаншамасы полицияға жетпей қалып жатыр. Ал өз басына түскен қайғысымен бөлісетіндер қоғам ішінде виктим-блеймингге тап боп жатады. Қазақстан өз — өзіне қол жұмсау жағдайлары бойынша әлемде жетінші орында тұр, бұл өлім-жітімнің көпшілігі жыныстық зорлық-зомбылыққа байланысты туындайды.
The Burden
Қазақстандағы әйелдер жұмыста ерлерден орташа алғанда 35% - ға аз табыс табады. Олар үнемі жұмыс орнында кемсітушілік пен сексизмге тап болады. Дәстүрлі көзқарастар бойынша қазақ әйелі мансаб құруға ұмтылмауы тиіс-еркектерден де табысты болмауы тиіс. Ең қызығы, Қазақстанда әйелдер ерлерге қарағанда білімдірек.
The Farewell
Қазақстанда әйелдерді қанауға негізделген көп дәстүр бар, олар көбінесе үйленумен байланысты. Мысалы, қалыңдық жаңа отбасында құлша қызмет етуі мүмкін, ал дәстүр оған бұл нәрсеге қарсы шығуға тыйым салады.
Cotton Girl (Мақта қыз)
Дәстүрлі қазақ қоғамында мінсіз қыз мақта сияқты жұмсақ, қарапайым, отбасына берілген, ас үйден шықпайды. Қазақстанда әйелдер мықты мінезі үшін, мақсаттары үшін жиі сөгіс естиді. В XXI ғасырда Қазақстанда әйелдер сексистік гендерлік рөлдерден азат емес.