Алаяқтар атыңызға несие рәсімдесе, не істеу керек – Заңгер түсіндірді
Қазақстанда азаматтар интернет-алаяқтардың құрбаны болып, биыл 11 миллиардқа алданып қалған. Қаржы сарапшылары егер төлқұжатыңыз немесе телефоныңыз жоғалса, бірден несиелік бюроға хабарласуға кеңес береді. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі 31-арнаның “Информбюро” бағдарламасына сілтеме жасап хабарлайды.
Фото: Polisia.kz
Бірінші кредиттік бюроға барып, несие туралы барлық мәліметті біле аласыз: сомасы, банк атауы, берілген күні. Содан кейін барлық белгілі мәліметті көрсете отырып, осы банкке өтініш жазыңыз. Егер банк картасы немесе жеке куәлік жоғалса, оны растайтын анықтаманы тіркеңіз. Содан кейін ішкі тергеуді талап етіңіз.
Бұл жағдайда сіз өтінішті тіркеп, тіркеу нөмірін алуыңыз керек. Несиелік мекеме сізге келісімнің көшірмелерін, төлқұжат деректерін және ақша аударылған шоттың деректемелерін ұсынуы қажет. Бас тартқан жағдайда жәбірленуші қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне шағым жазуға құқылы.
Заңгер Сергей Уткин банк адамға несие бермес бұрын несиені өзі алып жатқанына көз жеткізуге міндетті екенін атап өтті.
"Банк адамға несие бермес бұрын, несиені өзі алып жатқанына көз жеткізуге міндетті. Қарапайым сөзбен айтқанда, бұл банктің "былығы" болады. Сондықтан банк "Кешіріңіз, мен сізден несие алған жоқпын, сіздің несиеңіз қандай да бір алаяқтың түрі" деп айтуы керек. Тиісінше, егер банк бас тартса, банкті сотқа беру керек", – деді заңгер.
Полицияға арыз бермей, олар қолтаңбаның қолжазба сараптамасын жүргізуге болады. Ақтөбе қалалық ІІБ тергеу бөлімінің басшысы Галина Стырличук көбіне алаяққа алданғандар деректердің аутентификациясынан өз бетінше және өз еркімен өтетінін айтты.
45 жастан асқан әйелдер жиі алданады екен. "Тез баюдың схемаларына" инвестиция салып, соңғы ақшасын жоғалтатын құрбандар саны артқан.
"Әрбір жәбірленуші несие алу үшін алгоритм талап ететін барлық жұмыстан өтуі керек. Ол тексеруден өтіп, банк картасын шығарып, кодты алды делік. Код оның ұялы телефонына жеке жіберіледі, кейін ол оны қылмыскерлерге береді. Сонымен қатар алаяқтар оларға қоңырау шалғанда олар қашықтан қол жеткізу бағдарламасын автоматты түрде жүктеп алады", – деді Галина Стырличук.
Алаяқтар телефон соғып, өздерін банктердің, қауіпсіздік қызметінің, полицияның, мемлекеттік органдардың қызметкерлеріміз деп таныстырады. Полицейлер оларға сенбеуге және телефонмен сөйлеспеуге кеңес береді. SMS кодын ешкімге бөліспеңіз. Алайда ескертулерге қарамастан елде алданғандардың саны артып келеді. Тек Ақтөбе облысында ғана өсім 10% көбейген.
Еске салайық, бұған дейін Қарағанды облысында сот интернет алаяқтарынан алданып зардап шеккен әйелдің 1 миллион теңгесін өндіріп беруге шешім шығарғанын жаздық. Сотта осы сома аударылған екінші тұлға ақшаны өзінде тұрмағанын, керісінше белгісіз үшінші бір тұлғаға аударылып кеткенін жеткізді. Айтуынша ол белгісіз адамның банктен есепшот ашу туралы ұсынысын қабылдап, кейін оған жеке деректерін берген.