"АЭС салынса, Балқаш өледі": Атом электр станциясына қатысты қоғамдық талқылауда шу шықты
Бүгін Балқаш көлінің жағасында орналасқан Үлкен ауылындағы мектеп ғимаратында атом электр станциясының құрылысына қатысты қоғамдық талқылау өтті. АЭС құрылысына қатысты жиын шу тудырды. Оның салынуын жергілікті тұрғындар қолдаса, қоғам белсенділері қарсы шықты. Қазіргі таңда қоғамдық талқылау аяқталғанымен, оның қорытындысы бойынша шешім әлі қабылданған жоқ. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Қоғамдық талқылауда Энергетика вице-министрі Жандос Нұрмағамбетовтен АЭС құрылысы жобасының жүзеге асырылу кезеңдерін таныстырды.
"Бізде атом энергиясын пайдалану туралы заң бар. Онда құрылыс салынатын жерді әкімдіктің келісімімен үкімет шешеді деп жазылған. Осыған сәйкес министрліктің ведомствоаралық комиссиясы бірінші станцияны Үлкен ауылының маңында орналастыру керек деп отыр. Біз Алматы облысының мәслихатына өтініш білдірген едік. Олар Үлкеннің жұртшылығы жобаны қолдайды деген шартпен келісімін берді. Қазір қоғамдық тыңдаулар жүріп жатыр, оған тұрғындар, белсенділер, қоғамдық ұйымдар келіп отыр. Сол жерде сұралса, біз оларды талдаймыз. Осыдан кейін үкімет: Балқашта атом электр станциясын салады. Содан кейін жұмыстың келесі кезеңі басталады. Біз қандай технология, қандай шешімдер, технологиялық және экологиялық екенін таңдаймыз.
Егер бүгін тұрғындардың көпшілігі жоқ десе, Алматы облысы мәслихатының шешімі күшіне енбейді, яғни рұқсат жоқ. Жаңа орын іздейміз", – деді ол.
Ал атом электр станциясының салынуына қарсы болғандардың бірі белгілі қазақстандық эколог Мэлс Елеусізов. Ол Балқаш көлінің жағалауында атом электр станциясы (АЭС) салынатын болса су тартылып кететінін айтты.
"Балқаштың орташа тереңдігі небәрі 6 м. Қазіргі жағдайы өте қиын. Себебі Балқаштың су деңгейі төмендеп келеді. Атом электр станциясын салса Балқаш суымен салқындатылатын жылу шығарады. Ал қазір бәрі АЭС керек дейді. Бірақ ол Балқашты өлтіреді", – деді Елеусізов Алматы облысы Жамбыл ауданы Үлкен ауылындағы АЭС құрылысы туралы қоғамдық тыңдауда.
Ол ядролық қалдықтарды кәдеге жарату мәселесіне ерекше назар аударды.
"Бір себептермен олар бізді атом электр станциясын салуға итермелегісі келеді. Өйткені оның басты проблемаларының бірі – ядролық қалдықтар. Бұл Жер шары үшін, адамзат үшін күрделі мәселе. Біз керісінше қазір Балқашты құтқаруымыз керек. Сондықтан бұл жерде атом электр станциясын салуды ойламай-ақ қою керек. Жақын арада Балқаш өле бастайды, өйткені мұздықтардың 44 пайызы еріп үлгерді. Көп ұзамай Балқашқа су әкелетін Іле өзенінде су таусылады. Бұл ертегі немесе бос сандырақ емес – нақты мәселе. Сондықтан осы мәселелерді шешуді ойлау керек", – деді Елеусізов.
Айта кетейік, бұған дейін президент Қасым-Жомарт Тоқаев АЭС салу қажет болса, бұл мәселе референдумға шығарылатынын айтқан болатын. Алайда шілденің 15-і күні Энергетика вице-министрі Жандос Нұрмағанбетов АЭС салу мәселесі референдумға шығарылмайтынын мәлімдеді.
Еске салайық, 19 мамырда белгілі экономист-энергетик, "KEGOC" корпорациясының бұрынғы басшысы Әсет Наурызбаев АЭС жақтастарына болашақта жасыл энергия үшін Т30 емес, 70 теңге төлеуді ұсынған болатын. Сарапшы АЭС бойынша президент уәде еткен референдумды ашық дауыс беру арқылы өткізу қажет деп есептейтінін жеткізген еді.