Қазақстандықтар жақсы зейнетақы алу үшін 50 миллион теңге жинауы керек
Егер қазақстандық азамат Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына 50 миллион теңге жинаса, болашақта ол 350 мың теңге зейнетақы алуы мүмкін. Мұны Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының басқарушы директоры Мұрат Шәріпов айтты. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Брифингте журналистер спикерден қазіргі 30 жастағы қазақстандықтар болашақта қандай зейнетақы алатынын сұрады.
Шәріповтың айтуынша, нақты есептеу үшін еңбек өтілі мен салымшының ай сайынғы зейнетақы жарнасының мөлшері қажет. Дегенмен, директор шамалап түсіндіруге тырысты.
"5 миллион теңге зейнетақы жарнасы болса, Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан төленетін зейнетақы мөлшері 32 мың теңге болады. Егер адам 50 миллион теңге жинақтаса, тиісінше, ол 350 мың теңге алады. Бұл болжам. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына жиналған сома 6,5% көбейтіледі және нәтижесінде зейнетақы мөлшері шығады. Оны мемлекет жыл сайын 5% индекстейді", — деді Шәріпов.
Шәріповтың айтуынша, "болашақ зейнеткерлер жинақтарына өздері есептеуі керек". Зейнетақы жарналардың жиілігі мен мөлшеріне байланысты болады.
"Мысалы, жеке кәсіпкерлікпен айналысатындар жылына бір-екі жарна төлейді. Бірақ заң бойынша жарналар ай сайын төленуі керек және бұл жұмыс өтілі ретінде есептеледі", – деді Шәріпов.
Ұлттық Банктің Монетарлық операциялар департаментінің директоры Нұржан Тұрсынханов қазақстандықтардың зейнетақысы бірнеше құрамдас бөліктерден тұратынын еске салды. Олар, мемлекет төлейтін негізгі және ынтымақтастық, қызметкердің Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына өзі салатын зейнетақы жарналары. 2024 жылдан бастап жұмыс берушінің зейнетақы жарналары да енгізілді. Ол бойынша мөлшерлеме 2028 жылға қарай жыл сайын 5%-ға дейін өседі.
“Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары қазақстандықтардың ынтымақты зейнетақысын өтеу үшін енгізілді. Өйткені оны 1998 жылға дейін тек жинақтары барлар алды. Сәйкесінше, болашақта бұл төлемдерді жастар алмайды. Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары кірісті ауыстыру коэффициентін 40%-ға дейін арттыруға мүмкіндік береді.”, – дейді Тұрсынханов.
Ұлттық банк инфляция жағдайында қазақстандықтардың жинақтарын сақтау міндетін қойып отыр. Соңғы 10 жылдағы Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры активтерінің орташа табысы 1,16% болды. Реттеуші активтерді жоғары кіріс әкелетін тәуекелді құралдарға инвестициялау арқылы бұл көрсеткішті 2%-ға дейін арттыру жоспарланып отыр. Дегенмен, бұл құбылмалық қаупін тудырады.
Шәріповтың айтуынша, Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына жиналған қаражаттың 40%-дан астамы басқару кезеңіне есептелген инвестициялық кіріс. Мысалы, егер адам 5 миллион теңге жинаса, оған Ұлттық банк түрлі қаржы құралдарына қаражат салу арқылы тапқан 4 миллион теңге қосылады.
Айта кетейік, бұған дейін Мемлекеттік зейнетақының орташа мөлшері наурыз айының соңында 143 622 теңге болғанын жаздық. Оның ішінде бірлескен төлем 95 963 теңге, ал базалық төлем 47 659 теңге. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан зейнеткерлік жасқа толуына байланысты орташа айлық төлем 2025 жылы қаңтарда 35 523 теңге, ал ең жоғары айлық төлем 993 040 теңге болды.