Қазақстанда декреттегі әкелердің құқығы шектелген — Конституциялық соттың мәлімдемесі

Конституциялық сот әлеуметтік кодекстің бір бабы бала күтіміне байланысты демалысқа шыққан әкелердің құқықтарын шектейді деп таныды. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.

Фото: Freepik.com

Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, ер адамдардың бала күтіміне жұмсаған уақыты еңбек өтіліне есептелмейді. Бұл олардың болашақта зейнетақы төлемдеріне әсер етеді.

Қазақстандық ер адам Конституциялық сотқа Әлеуметтік кодекстің 208-бабының 1-тармағын, “Жасы бойынша зейнетақы төлемдерін тағайындауға еңбек өтілін есептеуді” тексеруді өтінген. Онда зейнетақы төлемдерін тағайындау үшін қажет еңбек өтілін есептеу кезінде тек ананың бала күтіміне байланысты демалыс кезеңі ескерілетіні айтылған.

Арызында ер адам екі айлық науқас баласына қарау үшін жұмыстан кеткенін түсіндірді. Әйелі ауырғандықтан балаға қарай алмаған.

Кейіннен ер адамның бала күтіміне жұмсаған уақыты оның жұмыс тәжірибесіне есептелмеді. Ол сотқа арызданған, Әлеуметтік кодекске сілтеме жасай отырып, талап арызды қанағаттандырудан бас тартқан. Ер адам бұл екі ата-ананың тең құқығы қағидасына қайшы келеді дейді.

Конституциялық сот ер адамның айтқаны дұрыс деген қорытындыға келді. Ведомство әлеуметтік кодекстің азамат дауласқысы келген бапты Конституцияға сәйкес деп танып, оны былайша қайта жазуды талап етті:

"Жұмыссыз ата-ананың жасына қарай зейнетақы төлемдерін тағайындау үшін еңбек өтілін есептеу кезінде жас балаларға тікелей күтім жасауға кеткен уақыт есепке алынады".

Осылайша, бапқа декрет демалысына шыққан әкелер де енген.

"Балаға күтім жасау ата-анадан ерекше қамқорлық пен қорғауды қажет етеді. Бала өмірінің осы кезеңінде объективті мән-жайларға байланысты олардың кез келгені баласына нақты қамқорлық жасауға байланысты жұмыстан шектелуі мүмкін. Ата-ана міндеттерін орындаудан туындайтын мұндай жағдайларды әлеуметтік қорғау саласындағы мемлекеттік саясат шеңберінде өтемақы тетіктерін әзірлеу кезінде ескеру қажет. Олардың бірі – теңдігі және әлеуметтік қорғау саласындағы адам мен азаматтың құқықтарын шектеуге жол бермеу", – делінген хабарламада.

Бұған дейін Конституциялық сот құмар ойынға бәс тігуді шектеу заңсыз деп таныған еді.