"4-Ресей Федерациясының мемлекеттік орталық түраралық сынақ полигоны РФ-ның объектілері мен әскери полигондары Қазақстан Республикасының (Батыс Қазақстан облысы) аумағында ішінара орналасқан. Полигонның қызметі екі тараптың арасында жасалған келісім негізінде жүзеге асырылады", – деп нақтылады қорғаныс министрлігі.

Ведомствода Қазақстан мен Ресейдің арасындағы 4-сынақ полигоны бойынша келісімшартқа 1995 жылдың 20 қаңтарында Мәскеуде қол қойылған.

"Зымырандардың сынықтары мен басқа да фрагменттердің құлауы полигонның аумағында болады. Сынақ жұмыстарын жүргізер алдында полигонның өкілдері зымырандардың құлау аймақтарын адамдар мен жануарлардың бар-жоғын тексеру үшін ұшып шығады. Полигон аумағына заңсыз (рұқсатсыз) келген адамдар мен үй жануарларын анықтау үшін, сондай-ақ полигон шекарасына жақын орналасқан фермерлік шаруашылықтардың иелері мен жергілікті атқарушы органдарды жоспарланған сынақ жұмыстары туралы хабардар етеді. Сынақ полигонында тұрғын пункттер жоқ және Қазақстан Республикасының азаматтарының бұл аумақта болуына тыйым салынған", – деп мәлімдеді қорғаныс министрлігі.

Жауапқа және келісімге сәйкес, пайдаланылатын әскери полигондарда радиоактивті, улы заттарды және адамдардың, өсімдіктер мен жануарлардың денсаулығына қауіп төндіретін басқа да өнімдерді жою және көмуге тыйым салынады.

"Сонымен қатар Ресей тарапынан қамтамасыз етіледі:

полигон аумағында жұмыстар мен зымырандардың ұшыруының қауіпсіздігі;
зымырандар мен мақсаттардың қалдықтарын іздеу, эвакуациялау және жою, әскери полигондардың уақтылы тазартылуы;
авариялардың салдарын уақтылы жою және Қазақстан Республикасына келтірілген зиянды өтеу;
табиғатты қорғау жөнінде ұзақ мерзімді және жыл сайынғы бағдарламаларды әзірлеу, бекіту және іске асыру арқылы полигон аумағында экологиялық жағдайды жақсарту;
мақсаттардың және зымырандардың құлау полигондарын рекультивациялау.

Бұл жұмыстар сынақ жұмыстары барысында әр зымыран ұшырылғаннан кейін жүргізіледі. Ресей тарапы Қазақстан Республикасының экологиялық нормаларын, пайдалану ережелерін және су мен жер пайдалану нормаларын сақтауға міндетті", – делінген жауапта.

Қорғаныс министрлігінде полигонның қызметі салдарынан экологиялық зиянды Ресей Федерациясының жойып жатқанына сендірді.

"Бұл ретте зиянның мөлшері мен өтемінің түрлері тараптармен арнайы құрылған мемлекетаралық комиссиямен анықталады. Сонымен қатар экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық жағдайларды сақтау мәселелері Қазақстан Республикасының экология және табиғи ресурстар министрлігінің құзыретіне кіреді. Ол жүйелі түрде полигондар аумағында экологиялық тексеру жүргізеді. Қазақстанның қарулы күштерінің бөлімшелері Бөкейорда ауданында ату және оқу-жаттығулар өткізбейтінін атап өткен жөн", – деп қосты министрлік.

Денсаулық сақтау министрлігі редакцияға Семей медициналық университетінің ғылыми-зерттеу радиациялық медицина және экология институтының ақпаратын келтірді. Бұған сәйкес Қазақстан азаматтарының денсаулығына Ресей тарапынан өткізілетін сынақтардан келген зиян туралы министрлік хабарсыз.

"Семей қаласының медицина университетінің радиациялық медицина және экология ғылыми-зерттеу институтының мәліметі бойынша "Капустин Яр" полигонының аумағында медициналық зардаптар зерттелмеген", –деп хабарлады денсаулық сақтау министрлігі сауалға берген жауабында.

Редакция төтенше жағдайлар министрлігіне де сұраныс жіберген. Онда "Азаматтық қорғаныс саласындағы оқу-жаттығулар өткізу жоспарына сәйкес 2024 жылдың сегіз айында Батыс Қазақстан облысындағы қауіпті өндірістік объектілерде 1894 төтенше жағдайлар бойынша оқу-жаттығулар өткізілгенін" хабарлады. Алайда Ресейдің зымыран сынақтарының Батыс Қазақстан облысының тұрғындарына тікелей әсері туралы экология және табиғи ресурстар министрлігіне жүгінуді ұсынды.

Атом энергетикасының мифтері мен шындығы: семейліктер атом электр станциясын салу мәселесі бойынша сарапшыларды тыңдап, өз пікірлерін айтты

Қазақстанда мүгедектікті анықтау тәртібі өзгереді

Ақпарат көзі 22 ақпанда Батыс Қазақстан облысының тұрғындары Бокейорда ауданында денсаулыққа туа біткен мәселелерді Ресейдің "Капустин Яр" полигонында өткізілетін зымыран сынақтарымен байланыстыратыны туралы хабарлады. Алайда материал жарық көргеннен кейін бір аптадан аз уақыт өткен соң мәжілісте қорғаныс вице-министрі Шайх-Хасан Жазыкбаев тұрғындардың шағымдарына жауап бере отырып, Сары-Шаған полигоны туралы айтты. Мұнда "ешқандай инфрақұрылым мен халық жоқ" екенін мәлімдеді. 17 қыркүйекте Қазақстандағы Ресейдің зымыран полигонына жақын жерде көптеген баланың мүгедек болып дүниеге келе жатқаны белгілі болды.

Еске салайық, бұған дейін Қазақстандағы Ресей полигонынан жапа шеккен батыстықтар балаларының мүгедек болып туғанын жазған едік. Зымыранды сынақтан өткізгеннің салдарынан қызы жарым жан болып туылғандардың бірі Айман Айтмағанбетова. Айтуынша, қызы Ұлбике 1995 жылы ерекше болып дүниеге келген. Бөкей ордасынан көшіп келген Дариға Шоқаева да қызының туғаннан зағип екенін айтады.

Талқылау