Елімізде ауыл шаруашылығы саласын ғылыми білімсіз алға жылжыту мүмкін емес. Алайда жалақының аздығы мен болашағының жоқтығы жастардың ғылыми мамандықты таңдауына кедергі жасап жатыр. Ал Ресей мен Беларусь ауыл шаруашылығы саласының тиімділігін арттыратын ғылыми зерттеулерге белсенді түрде инвестиция салып жатыр.

Қазақстанда кейбір шаруалар басқа елдерден ғылыми кеңесшілерді шақыруға мәжбүр болып отыр. Жастар бұл саланы көп таңдамайды. Аграрлық факультеттердің түлектері еңбекақысы айтарлықтай жоғары шаруа қожалықтарына немесе өңдеу зауыттарына жұмысқа барады.

“Аграрлық секторда бірінше кезекте, жалақы төмен. Оның үстіне маусымдық жұмыс болғандықтан көп еңбекті қажет етеді. Физикалық еңбек қажет болған соң аса тиімді емес”, – деді М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті ауыл шаруашылығы факультетінің деканы Гүлнара Тастанбекова.

Сарапшылар ауыл шаруашылығы ғылымын университет қабырғасында дамыту керек деп есептейді. Сала табысты дамып, өсімдіктерді өсіру үшін заманауи технологияларды, жасанды интеллекті енгізу қажет. Мамандар өз тиімділігін дәлелдеген америкалық әдістер сияқты халықаралық стандарттарды қолдануды ұсынады. Дегенмен максималды нәтижеге жету үшін барлық зерттеу аймақтық жағдайларды ескере отырып жүргізілуі керек.

“Құрғақ климатқа төзімді сорттар, жүгері немесе бидай. Бірақ бұл мәселені де шешуге болады. Біздің аймақтың ерекшеліктерін ескере отырып, көрсеткіштерді есепке алу керек. Бұл тек цифрлық технологиялар негізінде жүзеге асырылуы мүмкін. Ресей мен Беларусь экономистерінің айтуынша, ғылым қымбат сала болып қала береді. Бірақ онсыз жоғары өнім мен өнімділікке қол жеткізу мүмкін емес”, – деді М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетінің агрохимиялық зертханасының меңгерушісі Жеңісбек Әбдірайымов.

Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары ғылыми әзірлемелерді қажет етеді. Бірақ ғылым мен бизнестің өзара байланысы әлі де әлсіз. Экономиканың нақты секторымен тығыз байланыссыз аграрлық сектор толық дами алмайды.

“Беларусь пен Ресейде ірі агрохолдингтер мен корпорациялардың мүмкіндіктері, ресурстары көбірек және оларды ауыл шаруашылығы ғылыми-зерттеу институттарымен бірге дамытуға бөледі. Олар қызығушылық танытады, қаражат салады, кадрларды, ірі агрохолдингтерді көбірек тартады және олардың еңбек өнімділігі жоғары. Бұған қол жеткізу үшін ғылыми зерттеулерге, әсіресе кәсіпорындармен белсенді ынтымақтасатын университеттерге көбірек қаражат бөлу қажет”, – дейді R-FINANCE қаржылық кеңесшісі Арман Байғанов.

Ел президенті аграрлық ғылымды дамыту басым бағытқа айналуы тиіс екенін айтты. Оның айтуынша, селекция мен тұқым шаруашылығын жандандырып, қазақстандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру маңызды. Бұл елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің бірден-бір жолы.

Талқылау