Қазақстанда зейнеткерлердің несиесін есептен шығару ұсынылды
Депутат Қайрат Балабиев премьер-министрдің орынбасары Ермек Көшербаевқа зейнеткерлердің банктік шоттарын қорғау шаралары туралы депутаттық сауал жолдады. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Фото: Freepik.com
Депутаттың сөзінше, E-өтініш қосымшасы арқылы несие бойынша жіберілген сұраныстар қанағаттандырылмаған. Сол себепті зейнеткерлер зардап шегіп жатыр дейді депутат.
"Президент Қасым-Жомарт Тоқаев берешегі бар азаматтардың банктер алдындағы несиелері бойынша берешегін есептен шығару, оларды соттан тыс және сот тәртібімен "банкрот" деп тану және төлем қабілетін арттыру арқылы көмек көрсетуге бағытталған заңға қол қойды. Заң бойынша борышкерлердің ешкімнің көмегіне жүгінбей шағымдануы үшін оңтайлы жағдай жасалуға тиіс. Сондай-ақ оның ережелерінде 6 миллион 291 мың теңгеден аспайтын несиелер бойынша банкрот рәсіміне жүгінуге болатыны көрсетілген. Алайда іс жүзінде бұл заң да, жоғарыда аталған өтінішті беру тетігі де дұрыс жұмыс істемейді. Өтінімдерді жіберуге арналған жалғыз қолжетімді ресурс – E-өтініш қосымшасы арқылы жіберілген сұраныстар қанағаттандырылмаған. Соның салдарынан зейнетақысын ала алмай жүрген зейнеткерлер зардап шегіп жатыр", – деді Қайрат Балабиев.
Қайрат Балабиевтің айтуынша, көбінің банктер алдында төлем міндеттемелері бар. Олар кесте бойынша төленуге тиіс. Сот орындаушылары барлық аккаунтты бұғаттап, шетелге шығу мүмкіндігін шектейді.
"Банктерде 32 мың теңге зейнетақысы бірден есептен шығарылып, банк картасына әрең жетіп үлгерген зейнеткерлер бар. Бұл жағдайда зейнетақының табыс көзі саналатын, ал зейнетақы шоттары әлеуметтік қорғалатын шоттарға жатқызылмайтынын атап өткен жөн. Әлеуметтік қорғалатын шоттарды ашу тек Kaspi Bank, Halyk Bank және ЦентрКредит Банкіне арналған. Бұл банктердің банкоматтарды айтпағанда, барлық жерде филиалдары жоқ. Банкоматтармен салыстырғанда Қазпошта бөлімшелері барлық жерде бар. Ендеше, "Қазпошта" әлеуметтік қорғалатын шоттарды ашу бойынша қызмет көрсететіндердің тізіміне неге кірмейді? Неліктен ол алынып тасталды?”, – дейді депутат.
Депутаттың сөзінше, микроқаржы ұйымдары айына 30 мың теңге төлей алмаған азаматтарға айыппұл салады.
“Біздің микроқаржы ұйымдары айына 30 мың теңге төлей алмаған азаматтарға төлемді кешіктіріп төлегені үшін айыппұл салады. Соның салдарынан олардың қарызы артады. Көптеген адамдар түсінбейтін нәрсе, табыс көзі жоқ адамдар үшін бұл уақытша ақшалай көмек оңай қарызға айналуы мүмкін. Бірақ бұл халықтың ақшасын ысырап етуінің көрсеткіші емес. Адамдардың несиеге мәжбүр болғаны ұят. Amanat партиясының "Қарызсыз қоғам" жобасы аясында азаматтардың қаржы сауаты артып келеді. Ал салдарын ойламай несие алатындар азайып жатыр", – дейді депутат.
Қайрат Балабиев вице-премьерден банкроттыққа өтініш беру неліктен қиын екенін сұрады.
"Президенттің тапсырмасымен заң қабылданды. Неліктен банкроттық туралы өтініш беру соншалықты қиын? Борышкерлердің айтуынша, E-mobile қосымшасы арқылы өтініш беру тетігі жергілікті салық органдарының құзырына берілген. Бұл ретте мемлекеттік органдар борышкерлердің мүддесіне жұмыс істеуі керек деп есептеймін. Зейнетақы қорында жинақталған қомақты қаражатты азаматтар өз игілігіне пайдалануға алған кезде зейнетақыны табыс көзі ретінде қарау ұят деп санаймын. Біз жұмысшылардың зейнетақы жинақ жүйесіне кедергі келтіріп қана қоймай, олардың зейнетақы жинақтарын пайдалануға мүмкіндік бергіміз келмейді. Бұл – ұят", – деді ол.
Депутат вице-премьер Ермек Көшербаевқа жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, ұсыныс жасады:
- әділет органдары қарызы бар зейнеткерлердің зейнетақы шоттарын бұғаттауды;
- Республикалық дерекқорда банктерге берешегі бар зейнеткерлерді анықтау;
- құзырлы органдар зейнеткерлерді соттан тыс және сот тәртібімен банкрот деп тану тәртібін жеңілдетуі;
- зейнеткерлердің қарызын есептен шығаруы;
- барлық екінші деңгейлі банктер мен Қазпошта мекемелерінде зейнеткерлерге әлеуметтік қорғалатын шоттарды ашу керек.
Айта кетейік, бұған дейін Қазақстанда банкроттық кезінде 2025 жылға дейін алынған несиелер бойынша қарыздарды реттемеу ұсынылған еді.