Прокурор Қайрат Боранбаевқа қандай айып тағылғанын мәлімдеді
Прокурор Бауыржан Шекенов сотта кәсіпкер Қайрат Боранбаев пен оның сыбайластарына тағылған айыпты оқыды, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі.
Боранбаевтан басқа, оның сенімді адамы Роман Нахановқа, "ҚазМұнайГаз" ҰК АҚ бұрынғы басқарушы директоры Ибулла Сердиге және "QazaqGaz" ҰК АҚ басқарма төрағасының бұрынғы орынбасары Жанұзақ Тайырға да айып тағылды.
Айыптаушы тараптың мәліметінше, бұл адамдар 2019 жылдың 1 шілдесі мен 2020 жылдың 11 ақпаны аралығында "AsiaGazChundzha" ЖШС мен QazaqGaz арасында 2,26 миллион текше метр көлеміндегі соңғы тауарлық газды жоғарылатылған құны 14 млрд 565 млн 318 мың 10 теңгеге жеткізу туралы мәмілелер жасаған.
"Дәл осы кезеңде Жанұзақ, Боранбаев, Наханов және басқа да тұлғалардың мүддесін көздеп, төлем тізіліміне қол қою арқылы өзіне сеніп тапсырылған қаражатты жымқырған.
- 2019 жылғы 1 тамызда 8 млрд 442 млн 721 мың теңге сомасында;
- 2019 жылғы 26 тамызда 11 млрд 140 млн 10 мың теңге сомасында;
- 2019 жылғы 3 қыркүйекте 15 млрд 409 млн 482 мың теңге сомасында;
- 2019 жылғы 16 қазанда 24 млрд 463 млн 183 мың теңге сомасында;
- 2019 жылғы 24 қазанда 1 млн 831 мың теңге сомасында;
- 2019 жылғы 7 қарашада 19 млрд теңге сомасында;
- 2019 жылғы 5 желтоқсанда 12 млрд 510 млн 724 мың теңге сомасында;
- 2019 жылғы 13 желтоқсанда 7 млрд 214 млн 605 мың теңге сомасында;
- 2020 жылғы 9 қаңтарда 15 млрд 73 млн 479 мың теңге сомасында;
- 2020 жылғы 23 қаңтарда 14 млрд 353 млн 15 мың теңге сомасында", - деді мемлекеттік айыптаушы.
Қайрат Боранбаевтың ісі сотқа жіберілді
Сондай-ақ, айыптаушы тараптың мәліметінше, Жанұзақ "AsiaGazChunja" ЖШС-нің банктік шотына тауарлық газды жеткізу үшін жалпы сомасы 127 млрд 608 млн 464 мың теңге қаражат аударған.
"Қылмыстың белсенді қатысушысы Жанұзақтың Қытайға іссапармен кетуіне байланысты 2019 жылғы 19 қыркүйекте 14 млрд 73 млн 212 мың теңге сомасындағы төлем туралы құжатқа бас директордың орынбасары қол қойған", - деп түсіндірді прокурор.
Шекенов QazaqGaz тауарлық газды "Газпром-экспорттан" мың текше метрін 145 доллардан 127 миллиард 116 миллион 358 мың теңгеге сатып алғанын айтты.
"2022 жылғы 30 маусымдағы №1699 сот-экономикалық сараптамасының қорытындысына сәйкес, "QazaqGaz" ҰК АҚ мен "AsiaGazChunja" ЖШС сатып алған газ құны мен "Газпром Экспорттан" сатып алған газ бағасы арасындағы айырмашылық 14 миллиард 565 миллион 318 мың теңгені құрады. "AsiaGazChunja" ЖШС атынан "QazaqGaz" ҰК АҚ-на сатылған тауарлық газдың құнын асыра бағалау ұлттық компанияға тиесілі қаражаттың жымқырылуына жағдай жасады.
Тауарлық газды арзан бағамен алу мүмкіндігіне қарамастан, олар делдалдық "АзияГазЧунджа" ЖШС арқылы әдейі жоғарылатылған бағамен сатып алып, мемлекет меншігіндегі кәсіпорынның қаржы-шаруашылық айналымындағы қаражатты жымқырған. Бұл газбен жабдықтау саласындағы ұлттық оператор қызметінің түпкілікті нәтижесіне кері әсерін тигізді, оның қызметі халыққа жеңілдетілген бағамен сатылған газдың құнын жабуға бағытталған", - деп түсіндірді прокурор.
Қайрат Боранбаев пен Роман Нахановқа 28-баптың 5-бөлігі бойынша қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген айып тағылды.
"Қылмыстық жолмен алынған қаражатты заңдастыру мақсатында Боранбаев пен Наханов "AsiaGazChunja" ЖШС қатысушыларының жалпы жиналысының 2020 жылғы 21 сәуірдегі № 2 және 3 хаттамаларын жасады, ҚР ҚК 40-бабына сәйкес заңсыз жолмен алынған қаражатты алған. "Коммандиттік серіктестіктердің қосымша жауапкершілігі туралы" Заңы ЖШС қатысушылары арасында 2019-2020 жылдарға дивидендтер төлеу түріндегі сомасында:
Боранбаев – 4 млрд 804 млн 67 мың теңге;
Ноханов – 533 млн 785 мың теңге;
"DS-TAS" ЖШС – 5 млрд 337 млн 852 мың теңге.
Осылайша, ұрланған қаражат заңды айналымға тарту арқылы заңдастырылып, қылмыстық схемаға қатысушылар арасында бөлінді", - деді мемлекеттік айыптаушы.
Айыптаушы тараптың айтуынша, Боранбаев бұл ақшаның бір бөлігін "Есентай кеңсесі" ЖШС-нен Алматыда ауданы 742 шаршы метр жылжымайтын мүлік сатып алуға жұмсаған.
"Кейіннен мүліктен кіріс алу мақсатында 2022 жылғы 24 ақпандағы жалға берілген үй-жайлар айына айналым мерзімінің 12,5 пайызын құрайтын жалдау ақысымен мейрамхана қызметін ұйымдастыру құқығымен "AB Restaurants" ЖШС-нің пайдалануына берілді.
2020 жылдың 30 қарашасында Наханов 2105, 2107, 2108 нөмірлі пәтерлерді сатып алу үшін өзінің жеке шотынан "Хайвилл Ишим" ЖШС-нің шотына 99,8 миллион теңге сомасында жымқырылған ақшаның бір бөлігін аударған.
Еске салсақ, олигарх Қайрат Боранбаевтың соты ашық режимде өтіп жатыр.