Президент келесі мәжіліс және мәслихат сайлауы біздің елімізді нақты көппартиялы жасаудың сара жолы болу керек деп жатыр. Бұл - құптарлық нәрсе. Қоғамдық саяси процесстер болып жатыр. Көптеген жаңашылдық бар. Мысалы, әлеуметтік салада айтылған ең негізгі мәселе ана мен баланы қорғау. Сонымен қатар балаларға деген зорлық-зомбылық мәселесі өршіп тұрған кезеңде осы қылмыс түріне байланысты заңды қатайтуға нақты тапсырма берілді. Бұл дұрыс деп ойлаймын. Адам дамуы индексінің алғышарты деп айтуға болады. Болашаққа деген белгілі бір үміт бар. Бұл реформаладың бәрі - қоғаммен диалог жасайтын адамның, халықтың игілігі үшін еңбек ететін мемлекеттің нобайының пайда болуының көрінісі.

Белгілі саясаттанушы Дос Көшім:

Мен көз салатын екі тақырып: Бірі саяси реформа, оның ішінде сайлау туралы реформа, саяси көппартиялы жүйені жасау жоспары. Әлі толықтай қарап үлгермеген соң, не бар, не жоғын айта алмай отырмын. Екінші, мәселе ұлттық мәселе. Мемлекеттік тіл туралы заңды міндетті түрде қайта жазып шығуы, оралмандар мәселесі, сырттан (Ресейден) келіп жатқан ақпарат ағынын шектеу мәселесі. Идеологиямызды қорғау. Сонымен қатар, ұлттық мәселе мен саяси демократия мәселесі мені толғандыратыны.

Бейбіт митингке рұқсат беру деген Конституцияда бар мәселе. Оған рұқсатты президент бермейді, Конституцияда бар.

Атырау облысы әкімінің экс-орынбасары, Гарвард университетінің түлегі Шыңғыс Мұқан:

Дұрыс бағытқа қадам жасалды деп ойлаймын. Президент болған соңғы 5 ай ішіндегі ең тұшымды, ең әсерлі сөз болды. Айтылған бастамаларды қолдаймын!
Әрқайсын бөлек-бөлек талдау керек. Мемлекеттік қызметкерлердің санын қысқартуды алайық. Бұл іс ойластырып жасалу керек. Шынында олардың саны көп па?

Қазір мемлекеттік қызметкерлер сенбі күні де жұмыс істеуге мәжбүр. Күні кешегі дейін түнге дейін қызмет жасап жүрді. Рейд жасап зорға дегенде тоқтатты.

Шынымен олардың жұмысы көп пе, әлде тиімсіз бе? Осының шешімі тек қысқарту ма, әлде шынында да тиімділігін арттыратын зерттеулер жасалып, соның негізінде қабылданған шешім ба? Ол жөнінде бірдеңе айту қиын. Бірақ кез-келген өзгеріс жақсы қадамдарға түрткі болады деп үміттенем.

Жолдаудағы жаңалықтар, сөз жоқ, халыққа ұнайтын мәлімдемелер. Шетелдік көзқараспен қарасақ, популистік мәлімдемелер. Бірақ әңгіме халыққа ұнағанда емес, айтылғандарды орындауда.

Тағы бір тұсын талдап көрелік. Қазақ тіліне қатысты айтылған ойды алайық.
Кемінде халықтың жартысының көңілінен шыққан мәлімдеме. Бірақ оның барлығы бір мәлімдемемен шешілетін болса, онда керемет болар еді. Бірақ 30 жылдан бері айтылып келе жатқан әңгіме. Елбасы да "қазақ қазақпен қазақша сөйлессін" деп айтып келе жатыр. Айтылғаннан мәселе шешілмейді. Енді осыны тек мәлімдеме күйінде қалдырып қоймай, шынында да қазақ тілін этносаралық тілге айналдыру. Оны қалай істемек? Әңгімеде осыда.

Құқық қорғаушылар қарық болатын болды. Орган қызметкерлерінің тек сырт бейнесін ғана өзгертіп қою олардың екіұдай абыройын арттырады деп айта алмаймын. Олардың сана-сезімін, ішкі дүниесін өзгерту керек. Осы айтылған мәлімдемелер нақты жүзеге асып жатса, президенттің абыройын арттырады. Ал үлкен мәлімдемелердің артында нақты-нақты істер болмаса және ол істер өзінің тиімділігін көрсетпесе, онда президенттің халық алдындағы абыройы азая бастайды.

Дайындаған: Жанна Мәлік

Талқылау