Қазақстандықтардың жеке дерегі тарап кеткен: Тоқаев ұлттық мессенджерге көшуді тапсырды
Фото: Ақорда
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев жасанды интеллект дамуына байланысты жаңа қауіптер пайда болғанын айтып, деректерді басқару мен киберқауіпсіздікті күшейту қажет екенін мәлімдеді. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың айтуынша, жасанды интеллектінің дамуымен қауіп-қатердің мүлдем жаңа түрлері пайда болған.
"Үйреншікті әрекет ету механизмдері оған бейімделіп үлгермей жатыр. Нейрожелілер көмегімен адамның биометриялық көшірмесі жасалатынын, дауысын, бет әлпетін, тіпті мінез-құлқын айнытпай салуға болатынын бәріміз көріп отырмыз. Бұл азаматтардың жеке мәліметі мен банк есепшоттарына қол жеткізуге, қоғамдық пікірді бұрмалайтын жалған бейнероликтер жасауға мүмкіндік береді", – деді президент.
Одан әрі мемлекет басшысы ақпараттық жүйелердің осал тұстарына тоқталды. Президенттің сөзінше, жыл басынан бері деректердің қолды болуына байланысты 40-тан астам факті тіркелді.
"Ең ірі оқиға маусым айында болды. Мұндай инциденттердің басым бөлігі жеке секторда болады. Бірақ мемлекет еліміздегі цифрлық қауіпсіздіктің жалпы деңгейіне толық жауап беруге міндетті. Киберқауіпсіздік саласындағы бүгінгі ахуал құзыреттердің дұрыс бөлінбеуі және шашыраңқылығы салдарынан күрделеніп отыр. Бір жағынан ақпараттық қауіпсіздікке цифрлық даму министрлігі құрамындағы ақпараттық қауіпсіздік комитеті мониторинг жүргізеді. Екінші жағынан қауіпсіздік талаптары бойынша техникалық сынақтар жүргізу және сертификаттау ұлттық қауіпсіздік комитетіне бағынышты мемлекеттік техникалық қызмет құзырында. Бірыңғай басқару вертикалінің болмауы және функциялардың қайталануы мемлекеттік органдардың киберқауіпке қарсы баяу әрекет етуіне себеп болады. Бұл жағдайды тез арада түзеу керек", – деді президент.
Қасым-Жомарт Тоқаев қорғалған коммуникацияны қамтамасыз етуді тағы бір маңызды міндет ретінде атады. Ол қазір іскерлік және қызмет бабындағы байланыстың, соның ішінде азаматтардың жеке деректерін беру үдерісінің басым бөлігі халықаралық мессенджерлер арқылы жүзеге асатынын атап өтті.
"Бұл платформаларда жеке сәйкестендіру нөмірін, азаматтардың денсаулығы туралы мәліметті және басқа да деректерді жиі сұрайды. Мұндай тәжірибе жеке мәліметтерді қорғау туралы заңнамаға қайшы және ұлттық юрисдикциядан тысқары жерге деректердің тарап кетуіне әкеліп соғады. Қазақстанда отандық Aitu мессенджері әзірленді. Ол тиісті қауіпсіздік деңгейін қамтамасыз ете алады. Үкімет жеке деректерді қолданатын барлық коммуникацияны қорғалған ұлттық мессенджерге көшіру мәселесін пысықтауы керек", – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Қазақстанда дипфейк үшін жауапкершілік пайда болады
Еске салайық, бұған дейін Қазақстанда 16 миллионнан астам азаматтың жеке деректері желіге тарап кеткенін хабарлаған едік. Ашық қолжетімділікке түскен деректердің ішінде азаматтардың аты-жөні, туған күні, ЖСН, телефон нөмірлері мен мекенжайлары бар. Мекенжай тізбегінде жиі кездесетін мекенжайлар қатарында стоматология, емханалар, Салық комитеті, университеттер мен басқа да ұйымдар көрсетілген. Өз деректерінің таралуына күмәнданған азаматтарға eGov, онлайн банкинг және мемлекеттік кірістер комитетінің базасындағы белсенділіктерін тексеру ұсынылады.
"Түнде көмек сұрап шыңғырған": 16 жасар алматылықтың кісі қолынан мерт болғанын жақындары үш жылдан бері дәлелдей алмай жүр
