2050 жылы Қазақстанда қала халқының үлесі 70% болады – Сарапшылар

"Еңбек ресурстарын дамыту орталығы" (ЕРДО) болжау және зерттеу департаментінің сарапшылары туу, өлім және көші-қон көрсеткіштеріне демографиялық болжам дайындап, қала халқының үлесі артатынын айтты. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды. 

Талдауға сәйкес, 2030 жылға қарай Қазақстанның қала халқының саны 13% артып, 14 миллион адамға жетеді, ал 2050 жылға қарай 57% өсіп, 19,3 миллион болады. Сонымен бірге 2030 жылға қарай ауыл халқының саны тек 1%, 7,7 млн адамға дейін, ал 2050 жылға қарай-шамамен 9%, 8,2 млн адамға дейін өседі.

ЕРДО болжау және зерттеу департаментінің директоры Дмитрий Шумеков демографиялық болжамның қалай қалыптасатынын егжей-тегжейлі айтып берді.

"Ол 2401 сценарий негізінде жасалған, олар екі санатқа бөлінеді – негізгі және аналитикалық. Негізгіге 7 бірыңғай сценарий кіреді – базалық, жоғары және төмен, олар өз кезегінде әлсіз (2023 жылға қатысты 5% өзгеріс), орташа (10% өзгеріс) және күшті (15% өзгеріс) опциялар. Аналитикалық категорияға аналитиктер мен модельдеу үшін көбірек қызығушылық тудыратын барлық басқа сценарийлер кіреді", – деді ол.

Болжам бойынша, қала халқының саны 2030 жылға қарай Астанада – 538,3 мың адамға немесе 39%, 1,9 млн адамға дейін, Алматы қаласында – 469,3 мың адамға немесе 21%, 2 млн 664 мың адамға дейін, Шымкентте –209,6 мың адамға немесе 17% өседі, нәтижесінде 1 млн 416 мың адамға жетеді. Бұл ретте үш мегаполистің халқы қала халқының жалпы санының 43%-ы болады, ал 2050 жылға қарай бұл көрсеткіш 51%-ға дейін ұлғаяды.

Қалалықтар Маңғыстау облысында 79,2 мың адамға, Ақтөбе облысында 70,3 мың адамға, Түркістанда 62,4 мың адамға өседі. Бұл ретте Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан және Павлодар облыстарында қала халқының саны азаюы мүмкін.

2030 жылға қарай ауыл халқының үлесі бес өңірде ғана өспек: Алматы облысында 140,8 мың адамға, Түркістанда 94,7 мың адамға, Маңғыстауда 58,1 мың адамға, Қызылорда облысында 26 мың адамға және Атырауда 21,5 мың адамға.

2030 жылға қарай ауыл халқы Қостанай облысында, Абай облысында және Солтүстік Қазақстан облысында азаяды.  

2050 жылға қарай ЕРДО талдаушыларының есептеуінше, Маңғыстау облысы қала халқының өсуі бойынша көшбасшы болады. Өңір қалаларында 736,6 мың адам болады, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 384 мыңға немесе 2,1 есе көп.

Түркістан облысында өсім – 355 мың адам, яғни 1,7 есе артады. Ақтөбе облысында қала тұрғындарының саны 307 мың адамға өсіп, қалалықтар 1 миллион болады. Қала тұрғындары Павлодар, Шығыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облыстарында 7%, 6% және 5% қысқарады.

Ауыл халқының саны Қазақстанның оңтүстік және батыс өңірлерінде өседі. Алматы облысында өсім 658 мың болып, 1 млн 931 мың адамға жетеді, бұл 2023 жылғы көрсеткіштен 52% артық. Түркістан облысында ауыл халқы 495,2 мыңға дейін өсіп, 2 млн 102 мың адам болады. Маңғыстау облысында ауыл халқының саны – 2050 жылы 709 мың адам, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 284,7 мыңға көп.

Ауыл тұрғындары Қостанай облысында өте қатты азаяды. Яғни 163,6 мың адамға қысқарады, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 52% аз. Абай облысында 149,6 мың адамға азайып, халық саны 87,6 мың адам болады. Солтүстік Қазақстан облысында ауыл халқының саны 2050 жылға қарай 141,6 мың адамға қысқарып, 131,3 мың адам болады.