200 миллиард теңгеге жуық шығынға батады: Сарапшылар Қазақстандағы МӘМС жүйесінің болашағына алаңдаушылық білдірді

Фото: pixabay.com

Жоғары аудиторлық палатаның сарапшылары еліміздегі медициналық сақтандыру қоры 2030 жылға қарай минус 200 миллиард теңгеге жуық шығынға батуы мүмкін екенін болжады. Айтуларынша, бүгінде сақтандырудың 90 пайызға жуығын мемлекет төлейді. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды. 

Қазақстандықтар МӘМС қорына аударымдар енгізгеніне қарамастан, шығынның басым бөлігін мемлекет төлейді. Аудит мәліметтері бойынша, 2022-2023 жылдары 16 миллионнан астам сақтанушының 12 миллионға жуық "жеңілдіктері" болған. Олар үшін жарналарды мемлекет төлейді.

“Бұған тағы мемлекеттік қызметкерлер, бюджеттік ұйымдардың қызметкерлері, квазимемлекеттік сектор қызметкерлерін алғанда екі миллионға жуық адамды қосамыз. Шын мәнінде, МӘМС-ке бекітілген барлық халықтың шамамен 86%-ына қаржыны мемлекет төлейді”, – деді жоғары аудиторлық палатаның мүшесі Расул Рахимов.

Мамандардың айтуынша, бұл бюджетке жүктемені арттырады және қатысушылардың ынтымақтастық принципін жоққа шығарады. Сонымен қатар аудит 30 миллиард теңгеден астам тиімсіз пайдалануды анықтаған.

2022 жылы амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету тізбесі бойынша бұйрықтың кеш қабылдануына байланысты 12,7 миллиард теңге, 2023 жылы 12 ауданаралық аурухана бойынша төлем әдістемесінің өзгеруі және оны ақпараттық жүйелерде кеш іске асыру салдарынан 0,5 миллиард теңге игерілмеген. Осы қаражаттың барлығы бюджет кірісіне толық көлемде қайтарылды.

• Депутат МӘМС-тегі 2 триллион теңге бақылаусыз жұмсалып жатқанын сынады 

• Міндетті медициналық сақтандыру қорына төленетін қос аударым қазақстандықтардың наразылығын тудыруда

Сарапшылар жүйе жеткілікті тиімді жұмыс істемейді деп санайды. Бұл ішінара кадрлық тұрақсыздыққа әсер етеді. Себебі жеті жыл ішінде медициналық сақтандыру қорында шамамен жеті басшы өзгерген. 

“Модельдің өзі қалыпты жұмыс істейді. Бастысы оны жүзеге асырып жатыр. Сатып алу, медициналық көмекке ақы төлеу, тариф белгілеу, сапа мониторингі және т.б. процестерді жетілдіру қажет”, – деді Денсаулық сақтауды қаржыландыру және саясат саласындағы сарапшы Әли Нұрғожаев.

Аудиторлардың бағалауы бойынша бұл модельде МӘМС жүйесі тек 2030 жылға дейін жұмыс істейді. Жыл сайынғы 500 миллиард теңгеге жуық мемлекеттік жарналарға қарамастан, осы уақытқа дейін қордың шотында 400 миллиардтан аз қаражат қалады. Ал бұл қаражат медициналық ұйымдарға алдын ала төлемдер үшін жеткіліксіз.