"Соңғы екі жылда біздің банкте заңды тұлғалардың кредиттік портфелі екі есеге өсті. Несиелеу арқылы біз бағалы қағаздар портфеліне қарағанда екі есе көп ақша табамыз. Сондықтан бізде несиелеуге мотивация бар. Алайда бізді несиелендіруге мәжбүрлеу мүмкін емес. Біз әлі де нарықтық экономикада жұмыс істейміз. Себебі несиелендірудің агрессивті өсу салдары 2000 жылдардың ортасында туындаған қаржылық дағдарыстың қайталануына әкеліп соғуы мүмкін", - дейді банк басшысы.

ForteBank-тің өзі екі банктің (2000-шы жылдардың соңында мемлекет көмектескен Альянс пен Темірбанк) мәселелерін мұра етті. Олардан қалған мәселенің бірі тым агрессивті несиелеу болды.

"Біз несиені несие үшін бермеуіміз қажет. Бұл қауіпті. Елдің дамуы үшін, инвесторларды қызықтыру үшін банк секторының сенімді және тұрақты жұмысы маңызды. Біз банк ретінде өз жұмысымызды сапалы атқаруымыз керек", - деп қосты Пирматов.

ForteBank дамудың әмбебап моделін ұстанады.

"Бізде несиелік портфельдің теңдестірілген модельдері бар: 60% -ы бірдей бөлінген заңды тұлғаларға тиесілі: 30% -ы шағын және орта бизнес қарыздарына, 30% -ы ірі бизнеске, қалған 40% -ы бөлшек сегментке арналған", - деп қосты ол.

Фото Виктор Магдеев

Банк басшысының айтуынша, ресейлік банктер кеткеннен кейін жергілікті қаржы институттары пайда жағынан тиімді бола түсті. Солардың арасында елімізде корпоративті сегменттегі Сбербанк пен Forte ірі бизнес сегментінен жақсы клиенттер алып, үздіктердің бірі атанды.

Ал шағын және орта бизнес өкілдеріне келгенде банк бәрін айқын айта алмайды. Себебі олар үшін нарықта күрес белсенді түрде жүріп жатыр. Олар үшін ондаған банк бәсекелесе алады екен.

"Шағын және орта бизнес клиенттерін тарту үшін біз белсенді түрде цифрландырамыз. Тиісінше қызметтерді жеңілдетеміз. Негізінде, олар қолданатын өнімдер бірдей. Дегенмен қазір сол өнімдерді онлайн режимінде алуға болады", - деді Пирматов.

Сонымен қатар, бір жылдан астам уақыт бұрын банк ШОБ үшін теңгелік төлемдер бойынша комиссияларды нөл етті. Себебі кәсіпкерлер үшін екі фактор маңызды. Бұл – шешім қабылдау жылдамдығы мен қызмет көрсету құны. Осы уақыт ішінде ШОБ клиенттерінің саны 24% - ға өскен.

Фото Виктор Магдеев

ForteBank басшысы жоғары мөлшерлеме қарыз алушылардың несиеге қызығушылығына әсер ететінін айтты. Кәсіпкерлер өздерінің бизнес-модельдерін жақсы бағалайды. Ал егер бұл жоспарлары жоғары кірісті қамтамасыз етпесе, олар несиелерден де бас тартады. Дегенмен мұндай мөлшерлемені өтей алатын кәсіпорындар да бар екен. Сондықтан олар несие алуға жүгінеді. Сондай – ақ, ШОБ-та қарыздардың өсуінің негізгі факторы - "Даму" субсидиялары. Нәтижесінде бизнес өкілдері нарықтың 20%-дық бағасын емес, тек 6-8%-ын төлейді.

"Меніңше, егер бұл субсидиялар болмаса, біз де мұндай өсімді көрмес едік", - деп қосты Пирматов.

Банк басшысы 20-30%-дық тұрақты өсімді ұстануды жоспарлап отырғанын тілге тиек етті.

"Бұл біз еңсере алатын өсім және ол тұрақтылығымызға теріс әсер етпейді. Бұл нәтижеміз соңғы екі жылда халықаралық агенттіктердің рейтингінде де көрінді. Олар бұл эволюциялық өсімді ешқандай серпіліссіз дамуға маңызды нәтиже екенін растады", - деп түсіндірді банк басшысы.

Корпоративтік блоктан басқа банк бөлшек сауданы да белсенді дамытуда. Алайда жылдық тиімді мөлшерлемені 56% -дан 44% -ға дейін төмендету банкке аса әсер етпейді.

Фото Виктор Магдеев

"Біздің банкте тұтынушылық несиелер бойынша орташа мөлшерлемелер шамамен 30% деңгейде. Қазір максималды мөлшерлеме 56% құрайды. Біз мұндай "сұр" аймақта жұмыс істемейміз. Егер олар тіпті төмендетілсе, талқыланғандай 44% - ға дейін мөлшерлеме шегінде жұмыс істейміз. Яғни бұл төмендету біздің банкке әсер етпейді. Бұл тек тәуекелді аймақта жұмыс істейтін банктерге әсер етуі мүмкін", - деп қосты Пирматов.

Оның пайымдауынша, жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесінің төмендеуі азаматтардың қарызды аз төлеуіне, тиісінше көп несие алуына мүмкіндік береді. Сәйкесінше, тұтынушылық несиелердің мәселесін халықтың әл-ауқатының өсуі мен білім деңгейінің жоғарылауы шешуі керек. Бұл жағдайда жаңа кәсіпорындар құратын еңбек ресурстарының сапасы да артады. Дегенмен басшы бұл жұмыстарға бір жылдан астам уақыт қажет екенін қоса кетті.

Өткен жылы жеке тұлғалардың портфелін теңестіру үшін банк автокредиттеуді бастады. Өйткені бұған дейін бөлшек несиелер тұтынушылық несиелермен ұсынылған еді. Банк клиенттердің тәжірибесін жақсартып, цифрландыру арқылы барлық сегменттердің өсуіне қол жеткізуді жоспарлап отыр.

Талқылау