Қыз тағдыры: Қазақстанда қанша қызды 18 жасқа дейін тұрмысқа берген

Қазақстанда кәмелет жасқа толмаған қыздармен жыл сайын шамамен 3 мыңға жуық неке қиылады, деп хабарлайды Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықтың қоныстануы саласындағы қорына сілтеме жасап Stan.kz.

Қазақстанда 18-ге толған қыздар кәмелет жасқа жеткен саналады. Ал неке жасы ерлер үшін де, қыздар үшін де кәмелет жасынан басталады.

«БҰҰ-ның кластерлік зерттеуінің мәліметінше, Қазақстандағы әйелдердің шамамен 8 пайызы  ресме немесе бейресми некеге алғаш рет 18 жасқа дейін тұрған. Олардың 5 пайыздан астамын 15-19 жасында өзінен кемінде 10 жас үлкен ер адамға тұрмысқа берген», – дейді Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықтың қоныстануы саласындағы қорындағылар.

Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықтың қоныстануы саласындағы қорының координаторы Ғазиза Молдақұлованың айтуынша, кәмелетке толмаған қыздар тұрмысқа шыққанан кейін көп жағдайда оқуынан бас тартуға немесе жұмысқа орналасуға мәжбүр болады.

«Ерте некеге тұру – бұл қыздар мен ұлдарға түрлі жолдармен ықпал жасайтын гендерлік құбылыс. Кәмелетке толмаған жасына байланысты бала-жұбайлар тегін және толық келісуге жарамсыз деп саналады.  Бұл дегеніміз, мезгілінен ерте некеге тұру – адамның құқықтары мен баланың құқықтарын бұзу. Мұндай некеге кіргенде, қыздар көбінесе жұмысқа кірісу немесе өздерінің үй міндеттерін орындау үшін өздерінің оқудан бас тартуы керек, бұл одан әрі олардың өмірлік әлеуетін іске асыру мүмкіндігін шектейді. Осылайша, олар жиі «кедейлік кезеңіне» түседі. Егер қыз жақсы білімге ие болмаса, сәйкесінше ақы төленетін жұмыс тауып алмай, жас қыз кедейлік пен әріптеске тәуелді болады. Осылай қыздар тұрмыстағы зорлық-зомбылыққа осал болады. Сонымен қатар, ата-аналар үлгісінде тәрбиеленетін балалар болашақта отбасылық өмірде мінез-құлықтың осындай моделін қабылдайды», – дейді Ғазиза Молдақұлова.

Ал қоғам қайраткері, әнші және БҰҰХҚҚ-ның спикері Калия (Ақмаржан Күшірбаеваның) «Қыз тағдыры» деген әнінің негізінде аталған тақырыпта ролик түсірілген.

«Егер менің әнімді естігеннен кейін, жасөспірімдер, ата-аналар, қоршаған орта бір секундтың ішінде ойланып, осы әлеуметтік мәселенің бар екендігін түсінсе, онда мақсатқа қол жеткіздік деп ойлаймын. Мен бұл тақырыпты музыкада көтеремін. Біреу оны фильмдерде, біреуі жазбаша жанрда жасайды. Осылайша, біз қоғамда оң үрдістерді іске қосамыз», – деді Ақмаржан Көшербаева.