Ғалымдар: Жарықта көп ұйықтау – адамды қатерлі дертке шалдықтырады

Толық қараңғылықта ұйықтамайтын адамдарда жүрек-қан тамырлары мен онкологиялық аурулардың даму қаупі артады. Сонымен қатар күннің алдында шыққанда денсаулығына байланысты проблемалар туындайтындарға да керсі әсер етеді.

«Қазір үлкен көлемдегі жарықтанудың, ең алдымен, үлкен қалаларда және белгілі бір аурулардың пайда болу қаупі арасында өте айқын байланыс бар. Бұл ең әуелі жүрек-қан тамырлары және онкологиялық ауруларға қатысты», – деді Ломоносов мемлекеттік университетінде ұйқы медицина орталығының, кардиолог, технолог, медицина ғылымдарының кандидаты Александр Калинкин.

Айтуынша, жарық ағзаға қараңғылықтың түскенінен хабар беретін мелатонин гармонына әсер етеді.  Сарапшылардың пікірінше, әрбір ұяшық өз терісінде жұмыс істейтін өз сағатын қамтиды, яғни кейбір процестердің циклдік сипаты 24 сағаттық циклден ерекшеленеді. Бұл циклды мелатонин реттейді.

«Ағзаның жүрек-қантамырлық, тыныс алу т.б. қызметі ғана емес, біз ұйықтап жатқан геномның белсенділік қызметі де өзгереді. Сондықтан адамның ұйқысында проблема туады », – деді Калинкин.

Көптеген зерттеушілердің айтуынша, адам қараңғыда оянса, иммунитеті әлсіреп, күйзеліске бейім келеді.

«Мәселе мынада, біз  қазір өзгеше  тәртіпте өмір сүріп жатырмыз. Оқушылар да, жұмысшылар да таңертең күн шықпай, жер беті жарықтанбай тұрып оянады. Ал, біздің ағзамыз күн шыққан соң оянуға қалыптасқан. Өйткені электр жарығынің күннен айырмашылығы өте көп және ағзадады биологиялық сағатты қосу мүмкіндікгі жоқ”, – деді Ковалзон.

Маманның айтуынша, түнгі уақытта жұмыс істеу де денсаулыққа зиян. Ағзаға онкологиялық аурулармен қауіп төндіреді.

Ғалым Михаил Полюктовтың айтуы бойынша, ұйқының кез-келген түрімен алмастырылуы адам ағзасының ішкі сағаттарының жұмысына қайшы келеді.

“Біздің ұйқымыз келсе де, келмесе де қараңғыдағы дененің жасушалары түнгі режимге өтеді, бұл әрбір ұяшықтың ішіндегі генетикалық механизммен бақыланады. Сондықтан біз биоритмді қалауымызша реттей алмаймыз”- деді Полюктов.

Егер адам түнде жұмыс істеп, тәулік бойы ұйықтаса, денеде «десинхронез»пайда болады дейді сарапшы. Оның айтуынша, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы ауысымдық жұмысты онкогендік белсенділік деп атады. Мұндайда кейбір ісік ауруларының даму қаупі артады.

«Атап айтқанда, түнгі ауысымда жұмыс істейтін әйелдерде кеуде ісіктері байқалды. Бұл медбикелер мен ұшақ жолсеріктері қатысты. Медбикелердің 40 пайызы және жолсерік әйелдердің 70 пайызында кеуде ісігі анықталған», – деді Полюктов.

Stan.kz сайтын Telegram арқылы оқыңыз. Арнамызға жазылыңыз.