Елорданың сол жағалауының шетінде салынып жатқан тұрғын үй кешенінде қайғылы жағдай болды. Өнеркәсіптік альпинистер онда монтаждау жұмыстарын жүргізді, бірақ бірдеңе дұрыс болмай, төрт жігіт тоғызыншы қабаттан төмен түсіп кетті.

Жұмысшылардың бірі сол сәтте мерт болды. Үшеуі ауруханаға жатқызылды. Кейінірек ауруханада тағы біреуі қаза тапты. Операциялық блокта хирургтар мен травматологтардың үш бригадасы олардың өмірі үшін күресті.

“Емдеу нәтижесінде бір науқасты құтқару мүмкін болмады. Отадан кейін бір сағат ішінде көз жұмды. Жағдайы өте ауыр болды, қан жоғалтып, ішкі ағзалардың зақымданған, іш қуысы және өкпенің, кеуде қуысының зақымдануы байқалды. Сонымен қатар қаңқа, жамбас, омыртқа сынықтары болды”, – деді Астана қаласының № 2 ауруханасының травматология бөлімшесінің меңгерушісі Ермек Әубәкіров.

Мерт болған альпинистер 24 жаста еді. 24 және 21 жастағы әріптестері қазір өте ауыр жағдайда реанимацияда.

“Менің ойымша, өнеркәсіптік альпинизмді ерекше қауіпті жұмыс түрлеріне жатқызу керек. Әрине, сонда талаптардың жоғарылауына әкеледі. Бұл бізге осындай жазатайым оқиғалардан аулақ болуға көмектеседі”, – деді өнеркәсіптік альпинизм компаниясының басшысы Арман Хасенов.

Арман Хасеновтың бұл салада жүргеніне 20 жылдан астам уақыт болды. Осы уақыт ішінде өнеркәсіптік альпинистердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету регламенті бір ведомстводан екіншісіне берілді. 2020 жылы бұл құжат толығымен жойылды. Саланы реттейтін жалғыз акт – бұл еңбек министрлігінің өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы жалпы талаптары.

“Бұл өте әлсіз құжат, талаптары өте әлсіз. Қызметкерлерге және компанияларға қойылатын талаптар туралы мүлдем айтылмаған. Ең алдымен, оқыту стандартын арттыру керек деп санаймын. Содан кейін тренингтер өткізетін және емтихандарды қабылдайтын фирмалар да сертификатталуы керек”, – деді Хасенов.

Арман Хасенов оқыту мен біліктілікті мемлекеттің ерекше бақылауына алу қажет деп мәлімдейді. Белгілі бір уақытқа дейін ол өнеркәсіптік альпинизмді жеке өзі үйретіп келген.

Тәжірибелі альпинистер шетелдегі ғимараттарға өрмелеуді үйрену үшін көп ақша қажет дейді, сондықтан жастар жалған куәліктерді сатып алатынын айтады.

“Жай ғана 25 мың теңгеге сатып алады. Олар тіпті жабдыққа қаржыны үнемдейді. Орташа есеппен бір альпинистке ауданда 800 мың-1 миллион теңге шығады, ал ауданда сапасы онша жақсы емес арзан жабдықты 300 мың теңгеге жинауға болады. Міне, осы параметрлер бойынша. Осыған байланысты бізде осындай жағдайлар бар”, – деді альпинист Нұрбол Әлиев.

Кәсіпқойлар жаңадан шыққан альпинистер тіпті арқандарды үнемдейді дейді. Төрт есе арзан сапасы нашар арқан алады, салдарынан биіктіктен құлап кетеді.

Бұған дейін Астанада төрт өнеркәсіптік альпинист тоғызыншы қабаттан құлап, біреуі көз жұмғаны айтылды. Кейін біреуі ауруханада мерт болды.

Талқылау