«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының № 2155 Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі 2015 жылғы 11 желтоқсанда «Қазақстанның Қызыл кітабы» монеталар сериясынан номиналы ескерткіш монеталарын айналысқа шығарады.

Үстірт муфлон тиындары – Азия муфлонының түр тармағы. Бұл ұзын сирақты, жабайы дала қошқары. Қазақстанды ең ірі түр тармағы – үстірт муфлоны мекендейді. Ол елдің батысындағы аттас үстіртте ғана емес, оның жартасты құздарын, Маңғыстау түбегінің қыраттары мен ойпаттарын мекен етеді. Муфлон өте жылдам қозғалады, шөл даладағы мардымсыз өсімдіктермен қоректенеді, тұщы, сол сияқты ащы әрі тұзды суды ішеді.

Күмістен және нейзильбер қоспасынан жасалған тиынның бет және сырт жақтарындағы бейнелер бірдей. «Рroof» сапалы күміс монеталардағы бейне жылтыр бетке салынған.

Монеталардың бет жағында Жердің барлық тұрғындарына деген қамқорлық қарым-қатынасты білдіретін Жер планетасының адамның аялы алақанындағы бейнесі, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің логотипі орналасқан. Сондай-ақ онда монеталардың номиналын білдіретін жазулар күміс монетада «500 теңге», нейзильбер қоспасынан жасалған монетада «50 теңге» орналасқан. Және тиында дайындалған металды, оның сынамын және массасын білдіретін «Ag 925 31,1 g» деген жазу бейнеленген. Және Айналдыра мемлекеттік тілде «Қазақстан ұлттық банкі» және ағылшын тілінде «National bank of kazakhstan» деп жазылған.

Монеталардың сырт жағында жартасты таулардың аясында үстірт муфлоны бейнеленген. Айналдыра мемлекеттік тілде «Үстірт муфлоны», латын тілінде «Ovis orientalis arcal» – түрдің зоологиялық атауы және соғылған жылын білдіретін «2015» деген сан бар. Монеталардың бет және сырт жағындағы бейнелер мен жазбалар бедерленген, айналдыра шығыңқы жиек.

Тиын 925 сынамды күмістен жасалған, массасы – 31,1 грамм, диаметрі – 38,61 мм, дайындау сапасы – «proof», таралымы – 3 мың дана; «нейзильбер» қоспасынан жасалған, диаметрі – 31 мм, массасы – 11,17 грамм, таралымы – 100 мың дана.

«Бата»тиындары – ұзақ сапарға аттанар алдында, өмір жолына тілейтін қасиетті рухани тілек, сыйлағаны, қонақжайлығы, игі қызметі үшін алғыс айту. Батаны әдетте жасы үлкен, елге сыйлы ақсақалдар береді. «Бата» ескерткіш монеталары қазақ халқының әдет-ғұрыптары мен ұлттық мәдениетін кеңірек түсінуге арналған серияны жалғастыратын күмістен және нейзильбер қоспасынан жасалған монеталардың оныншы жұбы. Күмістен және нейзильбер қоспасынан жасалған монеталардың бет және сырт жақтарындағы бейнелер бірдей. «Рroof» сапалы күміс монеталардағы бейне жылтыр бетке салынған.

Монеталардың бет жағында орталық бөлігінде ою-өрнек аясында Қазақстан Республикасының елтаңбасы бейнеленген. Төменгі бөлігінде монетаның номиналын білдіретін сан күміс монетада «500», нейзильбер қоспасынан жасалған монетада «50» және «теңге» деген жазу бар. Сол және оң жақ бөліктерінде ұлттық ою-өрнек элементі бір деңгейде бейнеленген. Айналдыра мемлекеттік жіне орыс тілінде «Қазақстан Республикасы” деген жазу бар.

Ал сырт жағында ұлттық әдет-ғұрып – батаның бір сәті бейнеленген. Монеталардың төменгі бөлігінде мемлекеттік тілде «Бата» деген жазу, оң бөлігінде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің логотипі және соғылған жылын білдіретін «2015» деген сан бар. Сол жақ бөлігінде монета дайындалған металды, оның сынамын және массасын білдіретін «Ag 925 31,1 g» деген жазу бейнеленген.

Монеталардың бет және сырт жағындағы бейнелер мен жазбалар бедерленген, айналдыра шығыңқы жиек. Қыры (гурты) бедерлі.

Монеталар 925 сынамды күмістен жасалған, массасы – 31,1 грамм, диаметрі – 38,61 мм, дайындау сапасы – «proof», таралымы – 3 мың дана; нейзильбер қоспасынан жасалған, диаметрі – 31 мм, массасы – 11,17 грамм, таралымы – 100 мың дана.

«Жаңа жылдарыңызбен» тиыны «Монета-сыйлық» монеталар сериясынан екінші монета болып табылады. Тиында тампографиялық таңбаны қолдана отырып дайындалған. Тиынның пішіні тік бұрышты.

Монеталардың бет жағында сүргіш таңбасының қоршауындағы стильдендірілген гүл бейнеленген, оның үстінде айналдыра мемлекеттік тілде Қазақстан ұлттық банкі» және ағылшын тілінде «National bank of kazakhstan» деген жазу бар. Гүлдің ортасында Қазақстан Республикасының елтаңбасы орналасқан. Оң жағында өрнектелген розетка, екі жолға орналастырылған және монетаның номиналын білдіретін «100 теңге» деген жазба, соғылған жылын білдіретін «2015» деген сан және монета дайындалған металды, оның сынамын және массасын білдіретін «Ag 925 31,1 g» деген жазу бар.

Тиынның бет жағында қысқы қар ұшқындарының және мемлекеттік тілдегі «Жаңа жылдарыңызбен!», орыс тіліндегі «С новым годом!» және ағылшын тіліндегі «Happy new year!» жазбаларының аясында түрлі-түсті шырша шарлары түріндегі композиция бейнеленген. Монеталар 925 сынамды күмістен жасалған, массасы – 31,1 грамм, тік бұрышы 45х30 мм, дайындау сапасы – «proof», таралымы – 4 мың дана.

Тазы – аңға шығатын асыл тұқымды ит. Тазылар шапшаң әрі ұзақ жүгіруге қабілетті. Тазылар аңға өз бетінше, сол сияқты аң аулауға бейім құстармен бірге шыға алады – осы қасиеті үшін де бағаланады.Оның шығу тегі ерте заманнан бері бастау алады. Сыртқы түрі бойынша тазы салюка тұқымына (парсы иті, байырғы тұқымдардың бірі) ұқсас. Монетаның пішіні тік бұрышты. Монеталардың бет жағында ою-өрнек аясында «500 теңге» номиналы және мемлекеттік тілдегі Қазақстан ұлттық банкі» және ағылшын тілінде «National bank of kazakhstan» деген жазудың қоршауында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің логотипі орналастырылған.

Монетаның сырт жағында тау аясында тазы тұқымдас үш иттің алтындатылған бейнесі орналасқан. Оның жоғары бөлігінде «Тазы» деген жазу, төменгі бөлігінде соғылған жылын білдіретін «2015» деген сан және монета дайындалған металды, оның сынамын және массасын білдіретін «Ag 925 31.1 g» деген жазу бар. Тиынның 925 сынамды күмістен жасалған, массасы – 31,1 грамм, тік бұрышы 45х30 мм, дайындау сапасы – «proof», таралымы – 4 мың дана.

Бұл ескерткіш монеталар Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында көрсетілген құнымен төлемнің барлық түрлері бойынша, сондай-ақ банк шоттарына есептеу үшін және аударым жасау үшін қабылдануға міндетті, Қазақстан Республикасының барлық банктерінде шектеусіз ұсақталады және айырбасталады. Монеталар үстіне алтын жалату технологиясын қолдана отырып дайындалды. Ескерткіш монеталарды «Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан теңге сарайы» шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны дайындаған. Монеталардың дизайны Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 25 қыркүйектегі №1193 Жарлығымен бекітілген Қазақстан теңгесі – ұлттық валюта банкноттары мен монеталары дизайнының тұжырымдамасына сәйкес әзірленген.

«Proof» сапасымен жасалған тиындар коллекциялық құны бойынша сатуға арналған. Олар кәдесыйлық ораумен шығарылады және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мемлекеттік, орыс және ағылшын тілдеріндегі нөмірлік сапа сертификатымен жабдықталған. Нейзильбер қоспасынан жасалған тиындардың алты мың данасы жақсартылған сапамен дайындалған және сату үшін арнайы пластикалық термовакуумды орауға салынған.

Монеталарды Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің барлық филиалдарында, ал «proof» сапалы күмістен жасалған монеталарды ҚРҰБ-ның www.nationalbank.kz сайтының «Ұлттық валюта» парақшасындағы интернет – дүкен арқылы сатып алуға болады.

Талқылау