Қазақстанда тұрғын үй құрылысы сенімді түрде дамып келеді. 2018 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында жаңа тұрғын үйлерді пайдалануға беру көлемі жыл басынан бері 11,6 пайызға, яғни 8,8 миллион шаршы метрге дейін өсті. Осы кезеңде жан басына шаққандағы тұрғын үй алаңын енгізу де бір жылдың ішінде 10,1 пайызға өсті. Яғни, адам басына 0,48 шаршы метрге дейін.

Екінші жағынан, бұл жеткіліксіз. БҰҰ-ның әлеуметтік стандарттарына сәйкес, еліміздің әрбір тұрғынына кемінде 30 шаршы метр баспана бөлінуі керек. Ал Қазақстанда жыл басынан бері бұл көрсеткіш 21,6 шаршы метрді құрады, бұл 2016 жылға қарағанда 0,2 пайызға артық, бірақ өсу қарқыны өте төмен. Бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан Ресейден және Қытайдан да артта қалып отыр.

Ал бірінші жартыжылдықтың қорытындысы бойынша Қазақстан қалаларында 10,5 миллион адам өмір сүреді. Ол былтырғы жылға қарағанда 4 пайызға көп. Бұл Қазақстан халқының жалпы санының 57,6 пайызын құрайды.

Басқарылатын урбанизация – Қазақстан экономикасының өсуінің негізгі бағыттарының бірі болып табылады. 2020 жылға дейін елдің аумақтық-кеңістіктік дамуының болжау сызбасына сәйкес заманауи постиндустриалды экономиканы қалыптастыру үшін халықтың кем дегенде 70 пайызын қалалық жерлерге шоғырландыру керек.

Шет елдердің тәжірибесі тұрғын үймен қамтамасыз етуді қолайлы мерзімде түбегейлі жақсарту үшін құрылыс белсенділігі жылына бір шаршы метрді құрауы тиіс екенін көрсетті. Сонымен қатар, 2017 жылдың қорытындысы бойынша Қазақстанда бір адамға тұрғын үй енгізу 0,62 шаршы метрді ғана құрады. Ал биылғы жылы ол 0,7 шаршы метрден сәл аз болады және бұл БҰҰ-ның стандарттарына жету үшін жеткіліксіз.

Бұл ретте, салынып жатқан үйлердегі тұрғын үйдің бағасы салынып біткен үйлерге қарағанда әлдеқайда төмен. Мысалы, Астанада салынып жатқан және 2020 жылы пайдалануға берілетін «шаршының» бағасының арасындағы айырмашылық 21,2% болса, Алматыда 45,2% құрайды.

Мемлекеттік бағдарламалар тұрғын үй нарығындағы жағдайды жақсарту үшін тұрғын үй құрылысының мемлекеттік қолдау құралдарын пайдаланудың кешенді механизмімен қамтамасыз етіп жатыр. Ипотека және тұрғын үй құрылысы нарығындағы барлық ойыншы операторлар үшін қолдау құралдарын барынша тиімді біріктіру үшін мемлекеттік деңгейде бірқатар мүмкіндіктер жасалды.

Мысалы, Тұрғын үй құрылысына кепілдік беру қоры және «Нұрлы жер» бағдарламасының синергетикалық әсері байқалады: ТҮҚКБҚ үлестік қорларды қорғау механизмін жүзеге асыру арқылы ортақ тұрғын үй құрылысын қолдайды. ТҮҚКБҚ-ның үлескерлерге салынып жатқан тұрғын үйді сатып алуға беретін несиені кепілдендіру бағдарламасының арқасында қазақстандықтар тұрғын құнының 30% -ы болған жағдайда да үй сатып ала алады.

Талқылау